ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ — ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ — ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΎΡ
ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ [Π»Π°Ρ. intellectus — ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅] — ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄Π°. Π ΡΡΠ΄Π΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡ Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΉ, ΡΠΎ ΡΡΠΈΠ»Π΅ΠΌ ΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ, Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΊ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ, Ρ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΡΠΈΠ»Π΅ΠΌ ΠΈ Π΄Ρ. Π ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΠ°Π΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ Π±ΠΈΠΎΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊ Π½Π°Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π°ΠΌ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ (Π. Π¨ΡΠ΅ΡΠ½, Π. ΠΠΈΠ°ΠΆΠ΅ ΠΈ Π΄Ρ.).
ΠΠΠ’ΠΠΠΠΠΠ’ [Π»Π°Ρ. — intellectus, Π³Ρ. — noo] β ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠ΄ΠΎΠΊ, ΡΠ°Π·ΡΠΌ, ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ: ΡΡΠΈΡΡΡΡ ΠΈΠ· ΠΎΠΏΡΡΠ°, ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠ°Π±Π»ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊ Π½ΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΌ, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΡ Π°Π±ΡΡΡΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎ [Enc.Britannica, 2009]; ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ, ΡΠ°Π½ΡΠ°Π·ΠΈΠΈ, ΡΠ²ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (ΠΎΡ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊ Π΅Π΅ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Ρ), ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·Ρ.
ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ β ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄Π°: ΠΎΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ, ΠΏΠ°ΠΌΡΡΠΈ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ.
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ΄ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΊ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ Π½ΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠΌ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ.
ΠΠ°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ. Π’Π°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ: ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΡ, ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΡΡ, ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΡ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ Π΅Π΅ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π°, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ (ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ), Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π² Π½Π΅ΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ, Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΡ, Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΅Π΅ Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠΉ ΠΈ Ρ. Π΄.
Π§Π°ΡΡΠΎ ΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ°ΠΌ, Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠΌΡΡ Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ: Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ β ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½Π°Ρ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°, ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ Π½Π΅Π³ΠΎ β Π»ΠΈΡΡ Π²ΡΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ°ΠΌ Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΠΈΠ½Π΄Π΅ ΠΠΎΡΡΡΡΠ΅Π΄ΡΠΎΠ½, ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ β ΡΡΠΎ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΠΎΠ±ΡΠ°Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠ»Π°Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, Π°Π±ΡΡΡΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΡ, ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ, Π±ΡΡΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΈ ΡΡΠΈΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠ°. ΠΡΠΎ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ½ΠΈΠ³, ΡΠ·ΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡ. ΠΠ°ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ², ΠΏΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΡΡ ΠΈ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΡ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΠΌΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΡΡΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΈ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π² ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ.
Π Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ XX Π²Π΅ΠΊΠ° Π§Π°ΡΠ»ΡΠ· Π‘ΠΏΠΈΡΠΌΠ°Π½ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π», ΡΡΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Ρ
ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΈ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ, ΡΠΎ ΠΎΠ½ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ ΠΈ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ
, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ. Π‘ΠΏΠΈΡΠΌΠ°Π½ Π²Π²ΡΠ» Β«ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ gΒ» ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ
ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ
Π·Π°Π΄Π°Ρ. ΠΠ° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ Β«ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ
ΠΡΠ°Π²ΠΎΡΠ»Π°Π²Π½ΡΠ΅ ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠΊΠ²ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ Ξ½ΞΏΟ Ο β Β«ΡΠΌΒ» (Π³ΡΠ΅Ρ.), Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡ, ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° Π·Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ Β«Π΄ΡΡ Β» β ΟΞ½Ξ΅Ο ΞΌΞ±.
ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Β«ΠΠ±ΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΒ»
Β Π² ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π» ΠΠ³Π»Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅
ΠΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°
ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ «ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ».
ΠΠ»Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ² Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΌΡ ΠΎΠΏΡΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΌ (Π. Π¨ΡΠ΅ΡΠ½). ΠΡΡ ΠΆΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ Π. ΠΠΎΠ΄ΡΡΡΠ°, Π. ΠΠΈΡ, Π. ΠΠ΅ΠΊΡΠ»Π΅Ρ, Π.Π. Π’Π΅ΡΠΌΠ΅Π½, Π.Π. Π’ΠΎΡΠ½Π΄Π°ΠΉΠΊ.
ΠΠ»Ρ Π. ΠΠΈΠ°ΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ β ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΌΠ΅ΡΡΡΡ ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. Π’Π°ΠΊ, Π. Π¨ΡΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ β ΡΡΠΎ «ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΎΠ½ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄Π° ΠΏΠΎΡΡΠΈΠ³Π°ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°ΡΡ ΠΎΡΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ» [1].
ΠΠ»Ρ Π‘.Π. Π ΡΠ±ΠΈΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½Π° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ΅Π½ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΠΎΠ΄Π°ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ[2]. ΠΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΠΈ Π§. Π‘ΠΏΠΈΡΠΌΠ΅Π½.
ΠΡΠΈΠ³ΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΊ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» Π.Π. ΠΠ½Π°Π½ΡΠ΅Π². ΠΠ½ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π» ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΡΠΎΠ²Π½Π΅Π²ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ», ΠΎΡ Π²Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠ° ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° βΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ, Π²Π΅Π³Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. ΠΠ½ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΎΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π²ΡΠ΅Π΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ Π·Π΄ΠΎΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°…»
Π.Π. ΠΠ΅ΠΊΠΊΠ΅Ρ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ, ΠΎΡ Π²Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²[4].
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΠΆ. ΠΠΈΠ»ΡΠΎΡΠ΄Ρ, ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎ ΡΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ: Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΡ, ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ.
Π£ΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ:
- ΠΏΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΡ: ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·, Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·, Π·Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅;
- ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ: Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ°, ΠΊΠ»Π°ΡΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°, ΡΡΠ°Π½ΡΡΠΎΡ-ΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΡΠ°ΡΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅;
- ΠΏΠΎ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ: Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»Π°ΠΌΠΈ, ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎ-Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΌΡΡΠ»ΠΎΠ² (ΡΠ΅ΠΌΠ°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ), ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅.
ΠΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΠΆ. ΠΠΈΠ»ΡΠΎΡΠ΄Π° Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ 120 ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ.
ΠΠ½ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΠ΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΉ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.ΠΠ»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡ Π‘ΡΠ΅Π½ΡΠΎΡΠ΄-ΠΠΈΠ½Π΅ ΠΈ ΠΠ΅ΠΊΡΠ»Π΅ΡΠ°.
ΠΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ² ΠΊ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π½Π΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠ»ΠΎΡΡ Π΄ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°.
ΠΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°.
- ΠΠ½Π°ΡΡΠ°Π·ΠΈ Π. ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅. β ΠΠ½. 2, Π., 1982.
- ΠΠ»Π΅ΠΉΡ Π΅Ρ Π.Π., ΠΡΡΠ»Π°ΡΡΠΊ Π.Π€. ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΈ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. β ΠΠΈΠ΅Π², 1978.
- ΠΠ΅ΠΊΠΊΠ΅Ρ Π.Π. ΠΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ. Π 3-Ρ ΡΠΎΠΌΠ°Ρ . β Π’. 2. ΠΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ. β Π., 1976.
- ΠΠΈΠ»ΡΠΎΡΠ΄ ΠΠΆ. Π’ΡΠΈ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. //ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ. β Π.: ΠΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡ, 1965.
- ΠΠ»ΠΈΠΊΡ Π€. ΠΡΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡΠ΅Π΅ΡΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅. Π£ ΠΈΡΡΠΎΠΊΠΎΠ² ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. Π., 1976.
- ΠΠΈΠ°ΠΆΠ΅ Π. ΠΠ·Π±ΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΄Ρ. ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. β Π., 1969.
- ΠΠΈΠ°ΠΆΠ΅ Π. ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. //ΠΠ·Π±Ρ. ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ». ΡΡΡΠ΄Ρ. β Π., 1969.
- Π ΡΠ±ΠΈΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ Π‘.Π. ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. β Π.: ΠΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ°, 1973.
[1] Π¨Π²Π°Π½ΡΠ°ΡΠ° Π. ΠΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΡ
ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ. β ΠΡΠ°Π³Π°: ΠΠ²ΠΈΡΠ΅Π½ΡΠΌ, 1978.
[2] Π ΡΠ±ΠΈΠ½ΡΡΠ΅ΠΉΠ½ Π‘.Π. ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΡ
ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. β Π.: ΠΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ°, 1973.
[3] ΠΡΠΈΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ (Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠΌ Π»ΠΎΠ½Π³ΠΈΡΡΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ²). β Π.: ΠΠΠ£, 1976. Π‘.166.
[4] ΠΠ΅ΠΊΠΊΠ΅Ρ Π.Π. ΠΡΠΈΡ
ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ: Π 3-Ρ
Ρ. β Π’. 2, Π.: ΠΠΠ£, 1974-1981.
Β
Π₯ΠΠ’ΠΠ’Π ΠΠΠΠΠ§Π¬ ΠΠΠ¨ΠΠΠ£ Π‘ΠΠΠ’Π£? ΠΡΠ±Π°ΡΒ Π΄Π΅Π½Π΅ΠΆΠ½Π°ΡΒ ΡΡΠΌΠΌΠ°Β ΠΎΡΒ ΠΠ°Ρ — ΡΡΠΎΒ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠ°Β Π΄Π»ΡΒ Π½Π°Ρ!
7.6 ΠΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° β ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ 2e
Π¦Π΅Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
Π ΠΊΠΎΠ½ΡΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π° Π²Ρ ΡΠΌΠΎΠΆΠ΅ΡΠ΅:
- ΠΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° ΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π° Π²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
- ΠΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ IQ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΡΠ°ΡΡΡΠΎΠΌ
- ΠΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ
ΠΠ°Π»Π΅Π½ΡΠΊΠ°Ρ Π΄Π΅Π²ΠΎΡΠΊΠ°, ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ-ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΡΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΆΠΈΠ²Π΅Ρ ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ Π±Π°Π±ΡΡΠΊΠΎΠΉ Π² ββΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΠΈΡΡΠΈΡΠΈΠΏΠΈ. Π£ Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΉ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄, Π½ΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ» ΡΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΠ½Π° Π½Π°ΡΡΠΈΠ»Π°ΡΡ ΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π΅ΠΉ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ 3 Π³ΠΎΠ΄Π°. Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠ΅, ΠΎΠ½Π° ΠΌΠ΅ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΆΠΈΡΡ ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΉΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠΆΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π² ΠΠΈΡΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ½Π΅. ΠΠ½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΅Π·ΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ΄Π° Π² Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅ 6 Π»Π΅Ρ. Π 9Π»Π΅Ρ, ΠΎΠ½Π° ΠΈΠ·Π½Π°ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²Π°Π½Π°. Π ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ Π»Π΅Ρ ΠΊ Π½Π΅ΠΉ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΡΠ°Π²Π°Π»ΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²-ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½. ΠΠ΅ ΠΆΠΈΠ·Π½Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ. ΠΠ½Π° ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΊ Π½Π°ΡΠΊΠΎΡΠΈΠΊΠ°ΠΌ ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΡ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΠΊΡΡ ΠΏΡΡΡΠΎΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΡΠ΅Π±Ρ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ Π΅Π΅ ΠΌΠ°ΡΡ ΠΎΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ Π΅Π΅ Π² ΠΡΡΠ²ΠΈΠ»Π», ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΆΠΈΡΡ Ρ ΠΎΡΡΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π½Π°Π»Π°Π³Π°Π΅Ρ Π½Π° Π½Π΅Π΅ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΈ ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ Π΅Π΅ Π΄ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½Ρ ΡΠ½ΠΎΠ²Π° Π½Π°Π»Π°ΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ. ΠΠ½Π° Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ Π΄ΠΎΠ±ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠΏΠ΅Ρ ΠΎΠ² Π² ΡΠΊΠΎΠ»Π΅ ΠΈ Π² 19 Π»Π΅Ρ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π°ΡΡΠΎΠ°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠΉ Π²Π΅Π΄ΡΡΠ΅ΠΉ Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ (Β«ΠΠ°ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΡΒ», nd). ΠΠ΅Π½ΡΠΈΠ½Π° β ΠΠΏΡΠ° Π£ΠΈΠ½ΡΡΠΈ β ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠ°-Π³ΠΈΠ³Π°Π½ΡΠΎΠΌ, ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΡΠΎΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ.
ΠΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ: ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π° ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅?
ΠΡΠΊΡΠ΄Π° Π±Π΅ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ? ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ β ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΡΠ°, ΡΠ½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π£ΡΠ΅Π½ΡΠ΅, ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±Π»ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. ΠΠΈΠ½Π½Π΅ΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±Π»ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠΎΠ², Π²ΡΡΠ°ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΡΠ°ΠΌΡΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π±Π»ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠΎΠ². Π ΡΡΠΎΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΡΠ΅ Π±Π»ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΡ, Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅, ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΡΠ΅ Π±Π»ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΡ, Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠ·Π½Ρ, Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ IQ, ΡΠ΅ΠΌ Π±ΡΠ°ΡΡΡ ΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΡΠ΅ Π±Π»ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΡ, Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ (Bouchard, Lykken, McGue, Segal, & Tellegen, 19).90). Π Π΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠ²ΠΈΠ»ΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° (ΡΠΈΡ. 7.16). Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ°. ΠΡΠ»ΠΈ Π±Ρ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»Π°ΠΌΠΈ Π΅ΡΠ΅ Π΄ΠΎ ΠΈΡ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΡΠ»ΠΈ Π±Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΡΠΎΠΉ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ, ΠΈ ΡΡΠΎ ΠΎΡΡΠ°Π·ΠΈΠ»ΠΎΡΡ Π±Ρ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°.
Π ΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΊ 7.16 ΠΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΈ IQ Π½Π΅ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ, Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°.
Π Π΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²Π°, ΡΡΠΎ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ, Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, Π²Π΅ΡΠ½Ρ. Π€Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ, Ρ ΠΎΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠ°, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Ρ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ, Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ (Bartels, Rietveld, Van Baal, & Boomsma, 2002). ΠΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ, Π΅ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, Π½ΠΎ Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ ΠΈΠ³Π½ΠΎΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΡ.
Range of Reaction β ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Ρ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ Π½Π° Π΅Π³ΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π΅. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΠΈΠ΄Π΅Π΅, Π²Π°Ρ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Π½ΠΎ ΡΠΎ, Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π½Π΅ΡΠ΅ Π»ΠΈ Π²Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°, Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²Ρ ΠΈΡΠΏΡΡΡΠ²Π°Π΅ΡΠ΅, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π² Π΄Π΅ΡΡΡΠ²Π΅. ΠΠΎΠ΄ΡΠΌΠ°ΠΉΡΠ΅ ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ΅Π½Π°ΡΠΈΠΈ: ΠΏΠ°ΡΠ° ΡΡΡΠ½ΠΎΠ²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° ΡΠΎ ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΌ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠΌ. ΠΠ½ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Π΅Π΅ Π² ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅. Π§ΡΠΎ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Ρ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΡ? ΠΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π° ΡΠ»ΡΡΡΠΈΡ Π΅Π΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΉ Π΅Π΅ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ. ΠΠΎ ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΠΎΠΉΠ΄Π΅Ρ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠΎΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΡΡ Π²ΡΠΏΡΡΡ? ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° Ρ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΎΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΡ Π² ΡΡΠ΅Π΄Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π΅Π³ΠΎ Π½Π΅ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ: ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ? ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π»ΠΎΠ½Π³ΠΈΡΡΠ΄Π½ΠΎΠΌΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΎΠ΄Π°ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ, Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Β«Π΄Π²Π΅ ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΡΠ° ΠΎΠ±Π΅ Π½Π΅ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠΎΠ½Π΅ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉΒ»; ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠ΅, ΠΊΡΠΎ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΡΡ Π² Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅, Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π»ΠΈ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠ»ΠΈΠ²Ρ (Csikszentmihalyi & Csikszentmihalyi, 19 Π»Π΅Ρ).93, Ρ. 187).
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½Π°Ρ Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ Π½Π°ΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ. ΠΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡΠ΅Π²ΠΎΠ³Ρ ΡΠΎΡ ΡΠ°ΠΊΡ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ Π½Π° IQ, ΡΠ΅ΠΌ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅, ΠΈ Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ. Π’ΠΎ ΠΆΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΈ ΠΊ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΡΠ°ΡΡΡΡ. ΠΠ΅ΡΠΈ, ΠΆΠΈΠ²ΡΡΠΈΠ΅ Π² Π±Π΅Π΄Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΈΡΠΏΡΡΡΠ²Π°ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ»ΡΡΠΈΠΉ Π΅ΠΆΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΡΡ, ΡΠ΅ΠΌ Π΄Π΅ΡΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π΅ Π±Π΅ΡΠΏΠΎΠΊΠΎΡΡΡΡ ΠΎΠ± ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΡΡ Π² Π±Π΅Π·ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΆΠΈΠ»ΡΠ΅ ΠΈ Π΅Π΄Π΅. ΠΡΠΈ ΠΎΠΏΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°, Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Ρ ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ IQ. ΠΠ°ΡΠΊ ΠΠΈΡΠΈΡΠΌΠ° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π΄Π΅ΡΠΈ, ΠΆΠΈΠ²ΡΡΠΈΠ΅ Π² Π±Π΅Π΄Π½ΠΎΡΡΠΈ, Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ΅ΡΡΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΡ, ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠΌΡΡ Ρ Π΄Π΅ΡΡΠΌΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π»Π°ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ΅ΡΡΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΡ (Kishiyama, Boyce, Jimenez, Perry, & Knight, 2009).).
ΠΠ΅Π±Π°ΡΡ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², Π²Π»ΠΈΡΡΡΠΈΡ Π½Π° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ, Π²ΡΠΏΡΡ Π½ΡΠ»ΠΈ Π² 1969 Π³ΠΎΠ΄Ρ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³-ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ ΠΏΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΡΡΡΡ ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½ ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π» ΡΡΠ°ΡΡΡ Β«ΠΠ°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠΈΡΡ I.Q. ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΒ» Π² Harvard Educational Review . ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ» ΡΠ΅ΡΡΡ IQ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΊ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΡΠΎ IQ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠΎΠΉ. ΠΠ½ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π», ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· Π΄Π²ΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ: ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ I ΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ II. Π Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ I ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π·Π° ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π·Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ II ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π·Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Π°ΠΌ, ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ I ΠΎΡΡΠ°Π²Π°Π»ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΌ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ. Π£ΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ II, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°ΠΌΠΈ (Modgil & Routledge, 19).87). ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΏΠΎΡΠ½ΡΠΌ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½Π° Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Ρ Π°Π·ΠΈΠ°ΡΠΎΠ², Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Ρ Π±Π΅Π»ΡΡ , Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΊΠΎΠΆΠΈΡ . Π ΠΎΠ±Π΅ΡΡ Π£ΠΈΠ»ΡΡΠΌΡ Π±ΡΠ» ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΠ΅Ρ , ΠΊΡΠΎ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π» Π½Π° ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π·ΡΡΠΎΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ°Ρ ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½Π° (Williams, 1970).
ΠΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π²ΡΠ·Π²Π°Π»Π° Π±ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π² ΡΡΡΠ°Π½Π΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π»Π° Π±ΠΎΡΠΎΡΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΠΈΠ·ΠΌΠ° (Fox, 2012). Π ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΡΠ΅, ΠΊΡΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΈΠ»ΡΡ Ρ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½Π°, ΡΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π΅ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΠΈΠ·ΠΌΠ° Π² Π΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅, ΡΠ°ΠΌ ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π» ΡΡΠ΄ ΡΠ°ΡΠΈΡΡΡΠΊΠΈΡ Π·Π°ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²ΡΡ Π±Π΅Π»ΠΎΠΌΡ Π½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΈΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ 9. 0029 ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ΅Π½Π΅ΡΡΠ°Π½Ρ . ΠΠ½ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΠ» ΡΠ²ΠΎΡ ΡΠ±Π΅ΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΊΠΎΠΆΠΈΠ΅ Β«Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π°ΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΡΠΎΡΒ», Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΡΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Ρ ΠΊ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡ ΡΠ΄ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π½Π°ΡΠΈΠΈ ( Π’Π΅ΠΉΠ»ΠΎΡ, 1992). ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½Π° Π½Π΅ Π±ΡΠ»ΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ; ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π΅, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ², ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ Π² IQ ΠΈ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ . ΠΠ° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅ Π Π°ΡΡΠΎΠ½ ΠΈ ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½ (2005) ΠΏΡΠΎΠ°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ΅Ρ Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΠ»Π΅ΡΠΈΠΉ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°ΡΠΎΠΉ ΠΈ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ. Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π»Π΅ΠΆΠ°Π»Π° Π²Π΅ΡΠ° ΠΠΆΠ΅Π½ΡΠ΅Π½Π° Π² Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΈ Π² Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠ° IQ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°.
Π ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ Π°ΡΡΠΎΠ°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π°Π»ΠΈ ΠΈΡΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΡΡΠ°ΡΠ° ΠΠ°Π»ΠΈΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π² 1979 Π³ΠΎΠ΄Ρ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠΉ Π΄Π»Ρ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Ρ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π±ΡΠ» ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎ Π½Π΅ΡΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²ΡΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΡΠ»ΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΠΈ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π±Π΅Π»ΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ( ΠΠ°ΡΡΠΈ Π. ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² Π Π°ΠΉΠ»Π·Π° ). ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠΉ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎΠΌ, Π½Π΅ΡΠΎΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» Π°ΡΡΠΎΠ°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ Β«ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΡ Β», Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ Π±ΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π΅Π»Π°, ΠΠ°ΡΡΠΈ Π. ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² Π Π°ΠΉΠ»Π·Π° :
Π Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π Π°Π·Π΄Π΅Π»Π° VI ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΎ Π³ΡΠ°ΠΆΠ΄Π°Π½ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠ°Π²Π°Ρ 1964 Π³., ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΎ ΡΠ΅Π°Π±ΠΈΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ 1973 Π³. ΠΈ ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΎΠ± ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ-ΠΈΠ½Π²Π°Π»ΠΈΠ΄ΠΎΠ² 1975 Π³. ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π·ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ ΠΊ ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΠΎΠΌΡ ΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΡ ΠΈ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠΈΠΌΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΊΠΎΠΆΠΈΡ . Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ, ΠΈ Π½Π΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½Ρ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΊΠΎΠΆΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠΏΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅, ΠΈΠ·ΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈ ΡΡΠΈΠ³ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΡ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΡ . ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΈ ΡΠ΅Π΄Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ Π±ΡΠ»ΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±Π²ΠΈΠ½ΡΠ΅ΠΌΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½Ρ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΈ ΠΊ ΡΡΠ΅Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Ρ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΊΠΎΠΆΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΡ E. M.R. ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ. ( ΠΠ°ΡΡΠΈ Π. ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² Π Π°ΠΉΠ»Π·Π° , ΠΏΠ°Ρ. 6)
Π ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π· Π²ΡΡΠ²ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°.
Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ?
ΠΠ°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ β ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°, Π·Π°ΡΡΠ°Π³ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ·ΡΠΊ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ β ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎ ΠΆΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅, ΡΡΠΎ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΡ. ΠΠ°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, Π° Π½Π΅ Π³Π»ΠΎΠ±Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ. Π§Π΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΠΈ ΠΈΡΠΏΡΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈ, Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΡ, ΠΈΡΠΏΡΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠΈΡΠ°ΡΡ.
Π§Π°ΡΡΠΎ Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡ, ΠΏΠΎΠΊΠ° ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ Π½Π΅ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π½Π΅Ρ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°. ΠΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠ±ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ Ρ ΡΠΎΠ»ΠΊΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎ ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΡΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ. ΠΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΠΈΠ½Π²Π°Π»ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½Π° Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ, Π° Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ. Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ° Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ (Π‘ΠΠΠ). ΠΠ΄Π΅-ΡΠΎ ΠΎΡ 30 Π΄ΠΎ 70% Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΌΠΈ Π‘ΠΠΠ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊΡΡ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (Riccio, Gonzales, & Hynd, 19).94). ΠΠ°Π²Π°ΠΉΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ° ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ: Π΄ΠΈΡΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ, Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΡ ΠΈ Π΄ΠΈΡΠΊΠ°Π»ΡΠΊΡΠ»ΠΈΡ.
ΠΠΈΡΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ
ΠΠ΅ΡΠΈ Ρ Π΄ΠΈΡΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡΡ, ΠΈΠ·-Π·Π° ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠΌ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ°Π·Π±ΠΎΡΡΠΈΠ²ΠΎ. Π€ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ° ΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π±ΡΠΌΠ°Π³ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π° Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. ΠΡΠΈΠΌ Π΄Π΅ΡΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ Π½Π° Π±ΡΠΌΠ°Π³Π΅ (Smits-Engelsman & Van Galen, 1997). ΠΡΠ° ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΌΠ° Ρ IQ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. Π’ΠΎ Π΅ΡΡΡ, ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· IQ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° ΠΈ/ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π² Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ , ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ Ρ Π΄ΠΈΡΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ ΡΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ, Π½ΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ. Π£ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ Π΄ΠΈΡΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ.
Π£ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ Ρ Π΄ΠΈΡΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π½ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡΡΡ Π² Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ , ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ ΠΈΠΌ Π΄ΠΎΠ±ΠΈΡΡΡΡ ΡΡΠΏΠ΅Ρ Π° Π² ΡΠΊΠΎΠ»Π΅. ΠΡΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ (Barton, 2003). ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΠ°ΡΠ΅ΠΌΡΡΡ Ρ Π΄ΠΈΡΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎ ΡΠ΄Π°ΡΡ ΡΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΊΠ·Π°ΠΌΠ΅Π½, Π° Π½Π΅ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π±ΡΠΌΠ°ΠΆΠ½ΠΎ-ΠΊΠ°ΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅ΡΡ. ΠΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΡΠ³ΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠ΅Π²ΡΠΎΠΌ, Ρ ΠΎΡΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ, Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (Zwicker, 2005).
ΠΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΡ
ΠΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΡ β Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½Π°Ρ Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ. Π§Π΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Ρ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡ Π±ΡΠΊΠ²Ρ. ΠΠ΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ Π·Π²ΡΠΊΠ° Π½Π΅ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° Ρ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π΄Π΅ΡΠΈ-Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ Π±ΡΠΊΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ-Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΡ. Π Π΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ Ρ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΡΠ°ΡΡ Π±ΡΠΊΠ²Ρ Π² ΡΠ»ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΡ (ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠ° Π±ΡΠΊΠ², ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ Π½Π° ΡΠΈΡ. 7.17, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ) ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°ΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° ΠΏΡΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ. Π£ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° Ρ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΡΡΡ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Ρ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΠΎΠ² ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ΅. ΠΠ·-Π·Π° Π±Π΅ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠΌ Π±ΡΠΊΠ² ΠΈ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠ°Π·ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π»ΡΠ΄ΠΈ Ρ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΡΡ Ρ ΡΡΠΈΠΌ, Π·Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΡΠ»ΠΎΠ², Π½ΠΎ Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅ ΠΎΠ½ΠΈ Π½ΠΈΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π½Π΅ ΡΡΠ°ΡΡΡ ΡΠΈΡΠ°ΡΡ (ΠΠ΅ΡΠ½ΠΈΠ½Π³Π΅Ρ, 2008).
Π ΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΊ 7.17 ΠΡΠΈ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° Β«ΡΠ°ΠΉΠ½ΠΈΠΊΒ», Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ Ρ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ.
ΠΠΈΡΠΊΠ°Π»ΡΠΊΡΠ»ΠΈΡ
ΠΠΈΡΠΊΠ°Π»ΡΠΊΡΠ»ΠΈΡ β ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ Π°ΡΠΈΡΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΡΠ° Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π΄Π΅ΡΡΠΌ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ, ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅, Π½Π΅ ΡΡΠΈΡΠ°Ρ ΠΈΡ . ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ², ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠΈΡΠ΅Π» ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠΌ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΡ, ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»ΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π» (ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ Β«3Β» ΠΈ Β«ΡΡΠΈΒ»).
7.4 Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΈ ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ? β ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ
Π¦Π΅Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
Π ΠΊΠΎΠ½ΡΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π° Π²Ρ ΡΠΌΠΎΠΆΠ΅ΡΠ΅:
- ΠΠ°ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡ
- ΠΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ ΡΡΠΈΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°
- ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°
- ΠΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
Β
ΠΠ°Π»ΡΡΠΈΠΊ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅Ρ Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π»Π΅Ρ ΡΠΈΠ΄ΠΈΡ Π·Π° ΠΊΡΡ ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠΌ Ρ ΠΎΡΡΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ Π΅ΠΌΡ Π²ΡΠ»ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΊΠ°Π·ΠΊΡ. ΠΠ½ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠ°Π½ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π½ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ½ ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅Ρ Π½Π°ΡΠ°ΡΡ, ΠΌΠ°Π»ΡΡΠΈΠΊ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡ: Β«ΠΠΎΠ΄ΠΎΠΆΠ΄ΠΈ, ΠΏΠ°ΠΏΠ°!Β» ΠΠ½ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π½Π° ΡΠ»ΠΎΠ²Π° Π½Π° Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅ ΠΈ ΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ Π²ΡΠ»ΡΡ : Β«ΠΠ΄ΠΈ, Π‘Π²ΠΈΠ½ΡΡ! ΠΠ΄ΡΠΈ!» ΠΡΠ΅Ρ ΠΎΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈ ΡΠΌΠΎΡΡΠΈΡ Π½Π° ΡΡΠ½Π°. β Π’Ρ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΡΡ ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ°ΡΡ? ΠΎΠ½ ΡΠΏΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ. «ΠΠ° ΠΏΠ°ΠΏΠΎΡΠΊΠ°!» Π ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π½Π° ΡΠ»ΠΎΠ²Π° ΠΈ ΡΠ½ΠΎΠ²Π° ΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ: Β«ΠΠ΄ΠΈ, Π‘Π²ΠΈΠ½ΡΡ! ΠΠ΄ΡΠΈ!»
ΠΡΠΎΡ ΠΎΡΠ΅Ρ Π½Π΅ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ½Π° ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Ρ ΠΎΡΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎ Π·Π°Π΄Π°Π²Π°Π» Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΎ Π±ΡΠΊΠ²Π°Ρ , ΡΠ»ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΈ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»Π°Ρ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Π΅Π» Π²Π΅Π·Π΄Π΅: Π² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π΅, Π² ΠΌΠ°Π³Π°Π·ΠΈΠ½Π΅, ΠΏΠΎ ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΠΈΠ·ΠΎΡΡ. ΠΠ°ΠΏΠ° Π·Π°Π΄ΡΠΌΠ°Π»ΡΡ, ΡΡΠΎ Π΅ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠ½, ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ» ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½Ρ. Π‘Ρ Π²Π°ΡΠΈΠ² ΡΠΈΡΡΡΠΉ Π»ΠΈΡΡ Π±ΡΠΌΠ°Π³ΠΈ, ΠΎΠ½ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π» ΡΠΏΠΈΡΠΊΠΎΠΌ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ²: ΠΌΠ°ΠΌΠ°, ΠΏΠ°ΠΏΠ°, ΡΠΎΠ±Π°ΠΊΠ°, ΠΏΡΠΈΡΠ°, ΠΊΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, Π³ΡΡΠ·ΠΎΠ²ΠΈΠΊ, ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π°, Π΄Π΅ΡΠ΅Π²ΠΎ. ΠΠ½ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ» ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΌΠ°Π»ΡΡΠΈΠΊΠΎΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ» Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°. Β«ΠΠ°ΠΌΠ°, ΠΏΠ°ΠΏΠ°, ΡΠΎΠ±Π°ΠΊΠ°, ΠΏΡΠΈΡΠΊΠ°, ΠΊΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, Π³ΡΡΠ·ΠΎΠ²ΠΈΠΊ, ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π°, Π΄Π΅ΡΠ΅Π²ΠΎΒ», β ΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ°Π» ΠΎΠ½, Π·Π°ΠΌΠ΅Π΄Π»ΡΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΡ 9.0093 ΠΏΡΠΈΡΠ° ΠΈ Π³ΡΡΠ·ΠΎΠ²ΠΈΠΊ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ: Β«Π― ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π» ΡΡΠΎ, ΠΏΠ°ΠΏΠ°?Β» Β«ΠΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ! ΠΡΠ΅Π½Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ.» ΠΡΠ΅Ρ ΠΊΡΠ΅ΠΏΠΊΠΎ ΠΎΠ±Π½ΡΠ» ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΌΠ°Π»Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π»ΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΠ» ΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ΅, Π²ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°Π΄Π°Π²Π°ΡΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠΌ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠ½Π° ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΡ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ. ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡ Π² ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅, ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π²Π°Π»ΠΈΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ.
ΠΠΠΠ‘Π‘ΠΠ€ΠΠΠΠ¦ΠΠ― ΠΠΠ’ΠΠΠΠΠΠ’Π
Β Β Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ? Π’ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π· Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²Π΅ΠΊΠΎΠ². ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°Ρ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ΅, ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΌΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡΠΌ, ΡΠ°ΡΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, ΠΏΠ»Π°Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ. ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π»ΡΡ Ρ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ, Π½ΠΎ Π±ΡΠ» Π·Π°Π΄ΠΎΠΊΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ Ρ Π½Π΅ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ , ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½, ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ. ΠΡΠΈΡΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ Π§Π°ΡΠ»ΡΠ· Π‘ΠΏΠΈΡΠΌΠ΅Π½ ΡΡΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ 9.0093 Π³ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ ΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ. Π‘ΠΏΠΈΡΠΌΠ΅Π½ ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΡ Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠ½ΡΠ», ΡΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΡ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π·Π°Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎ Π΄ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π΄ΡΠ΅Π²Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»Ρ, ΠΏΡΠΈΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠΆΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ (Cianciolo & Sternberg, 2004).
ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π½Π΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ, Π° ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ. Π 1940-Ρ Π³ΠΎΠ΄Π°Ρ Π ΡΠΉΠΌΠΎΠ½Π΄ ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»Π» ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠ»Π° ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π½Π° Π΄Π²Π° ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°: ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ (ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»Π», 19). 63). ΠΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡ ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡ. ΠΠΎΠ³Π΄Π° Π²Ρ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΡΠ΅, Π·Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π΅ΡΠ΅ ΠΈ Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π΅ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, Π²Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ. ΠΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΊΡΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅, Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ²ΠΎΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ Π² ΠΊΡΡΡΠ΅. ΠΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ. ΠΠ°Π²ΠΈΠ³Π°ΡΠΈΡ ΠΏΠΎ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³Π΅ Π΄ΠΎΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ Π²Ρ ΡΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠ»ΠΈ Π½Π° Π½Π΅Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΡΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ·-Π·Π° ΡΡΡΠΎΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° Π΄ΠΎΡΠΎΠ³ΠΈ, ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ Π²Π°ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. ΠΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅, Π°Π±ΡΡΡΠ°ΠΊΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ Π² ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π΅Π²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅, ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ (ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»Π», 19 Π»Π΅Ρ).63).
ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Π² Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Π°Ρ . ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΠΏΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°ΡΡ Π²Π°ΠΌ ΠΏΡΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΡΡ Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ? ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΡΠΏΠ΅Ρ Ρ? ΠΠ°Π΄ΡΠΌΠ°ΠΉΡΠ΅ΡΡ ΠΎΠ± ΡΡΠΎΠΌ Π½Π° ΠΌΠ³Π½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅Ρ 44 ΠΏΡΠ΅Π·ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π‘ΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Π½ΡΡ Π¨ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΡ β ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΡΠΊ Π΄Π»Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΊΠΈ, Π½ΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ Π»ΠΈ ΡΡΠΎ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²Π°Ρ Π»ΡΡΡΠ΅?
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΌΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅ ΠΈ ΡΡΠΈΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠΏΡΡΠ΅.
Π ΠΎΠ±Π΅ΡΡ Π‘ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» Π΄ΡΡΠ³ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ Π½Π°Π·Π²Π°Π» ΡΡΠΈΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Ρ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΡΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ (Π¨ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³, 1988): ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° (ΡΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΊ Π½ΠΈΠΆΠ΅).
Β
Β
Π ΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΊ 7.04. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ Π¨ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³Π° Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°: ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ, ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ.Β
Π’ΡΠΈΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° Π±ΡΠ»Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² (ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ), Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄, ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π½Π° ΡΠΎΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ Π»ΡΠ΄ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅ ΠΈ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΊ Π½ΠΈΠΌ. Π ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π¨ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΠΎΠ² ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Ρ (ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Π°), ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΡ ΠΈ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π°ΠΌΠΈ. -ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. Π ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π±ΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΠΎΠΌΡ, Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π°, ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π±ΠΈΡ Π½Π° Π΄Π²Π° ΠΏΠΎΠ΄ΠΏΠΎΠ΄ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°: Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ·Π½Π° ΠΈ Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ. Π ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ·Π½Ρ Π»ΡΠ΄ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°ΡΡ Π² ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅, ΡΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΡΡ Ρ Π½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π΅ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΡ, Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π»ΡΠ΄ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°ΡΡ Π² Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡ Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ ΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ Π² Π² ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌ Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π½ΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π½Π° Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎ-Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΌΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΈΠΏ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ·Π°Π΄Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°Π»Π»Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ (Π¨ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³, 19). 97). Π’Π²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ. ΠΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π² ΡΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅Π±Ρ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π° ΠΈΠ»ΠΈ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΌΠ°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·Π°. ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΡΡΠ΅ Π½Π° ΠΌΠ³Π½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ Π²Ρ ΠΎΡΠ΄ΡΡ Π°Π΅ΡΠ΅ Π² Π»Π΅ΡΡ Ρ Π΄ΡΡΠ·ΡΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΡΠ΅, ΡΡΠΎ Π·Π°Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅ΠΉΠ½ΠΈΠΊ. Π§Π΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π² Π²Π°ΡΠ΅ΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π²Π°ΡΠΈΡΡ ΠΊΠΎΡΠ΅ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ , Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°.
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΊΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Ρ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π²Ρ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈΡΡ. ΠΈΡ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌ Β«ΡΠ»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΌΠΎΠΌΒ». ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π²Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π² Π²Π°ΡΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° Π²Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠΏΡΡΠ΅. ΠΡΠΎΡ ΡΠΈΠΏ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ IQ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π»ΡΠ΄ΠΈ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° (Π¨ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³, 19). 88).
ΠΡΠ°ΡΠΎΡ Π² ΡΡΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌ Π³Π΅Π½ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ, ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ.
Β
ΠΡΠ° ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ ΠΎ ΡΡΡΠ΅Π»ΡΠ±Π΅ Π² Π’Π΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡΠ΅ ΠΠΈΡΠ΄ΠΆΠΈΠ½ΠΈΠΈ Π² 2007 Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ»Π»ΡΡΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ. ΠΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ½ΡΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠ° ΠΎΠ΄Π½Π° ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠ° Π²ΡΡΠ»Π° ΠΈΠ· ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ°, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠΉΡΠΈ Π·Π° Π³Π°Π·ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΎΠΉ Π² ββΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π΅ Π·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ½Π° ΠΏΠ»Π°Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»Π° Π²Π΅ΡΠ½ΡΡΡΡΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡ, Π½ΠΎ ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΠ½Π° Π²Π΅ΡΠ½ΡΠ»Π°ΡΡ Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»Π° Π³Π°Π·ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΡ, ΡΠΎ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅Π»Π°, ΡΡΠΎ Π΄Π²Π΅ΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»Π°, ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡ Π·Π°ΠΊΡΡΡΠ° ΠΈΠ·Π½ΡΡΡΠΈ. ΠΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π΄ΡΠΌΠ°ΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π° Π΄Π²Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠΊΠ°Ρ Π±ΡΠ»Π° ΡΠ΅ΠΏΡ, ΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΡΠ»Π° ΠΊ ΠΎΠΊΠ½Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° ΠΈ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π·Π»Π° ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎ Π² ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΡ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π»Π° ΡΠ΅Π±Ρ Π½Π°ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΡΡΡΠΏΠ½ΠΈΠΊΠ°. Π ΡΡΠ°ΡΡΡΡ, Π΅Π΅ Π½Π΅ ΡΠ°ΡΡΡΡΠ΅Π»ΡΠ»ΠΈ. Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΏΠ°ΡΠ° ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ»Π° ΠΏΠΎ ΠΊΠ°ΠΌΠΏΡΡΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΡΠ»ΡΡΠ°Π»Π° Π²ΡΡΡΡΠ΅Π»Ρ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π»Π΅ΠΊΡ. ΠΠ΄ΠΈΠ½ Π΄ΡΡΠ³ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π»: Β«ΠΠΎΠΉΠ΄Π΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΒ». ΠΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½Ρ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π»: Β«ΠΠΈ Π·Π° ΡΡΠΎ, Π½Π°ΠΌ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ±Π΅Π³Π°ΡΡ ΠΎΡ Π²ΡΡΡΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Β». ΠΠ½ΠΈ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π»ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠΎ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΎΠ±Π° ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ°Π»ΠΈ Π²ΡΠ΅Π΄Π°. Π£ΡΠ΅Π½ΠΈΠΊ, ΠΏΡΠΎΠ»Π΅Π·ΡΠΈΠΉ Π² ΠΎΠΊΠ½ΠΎ, ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ, Π½ΠΎ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΡΡ Π·Π΄ΡΠ°Π²ΡΠΌ ΡΠΌΡΡΠ»ΠΎΠΌ. Π£ Π½Π΅Π΅ Π±ΡΠ» Π±Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ. Π‘ΡΡΠ΄Π΅Π½Ρ, ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΡΠ΅ΠΊΠ°Π²ΡΠΈΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ Π΄ΡΡΠ³Π° ΡΠ±Π΅Π³Π°ΡΡ ΠΎΡ Π²ΡΡΡΡΠ΅Π»ΠΎΠ², ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π» Π±Ρ Π³ΠΎΡΠ°Π·Π΄ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ.
ΠΠ½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ ΠΈ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ. Π¨ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡ, ΡΡΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ, ΡΡΠ΄ΠΈΡΡ, ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΌΠ°Π½Π° Π½Π° ΡΡΠΎΠΊΠ΅ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Ρ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΡ Π³Π΅ΡΠΎΠ΅Π² ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·Π°. Π ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΊΡΡΡΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ Π°Π½Π°ΡΠΎΠΌΠΈΡ, Π²Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΈΠ½Π΅ΡΠ°Π»Ρ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. Π Π°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Ρ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΡ, Π²Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΠ΅ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ. Π Π΅ΡΠ°Ρ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π·Π°Π΄Π°ΡΡ, Π²Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΠ΅ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π΄Π»Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΠ΅ Π΅Π΅ ΠΏΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠΌ.
Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° Π±ΡΠ»Π° ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° ΠΠΎΠ²Π°ΡΠ΄ΠΎΠΌ ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅ΡΠΎΠΌ, Π³Π°ΡΠ²Π°ΡΠ΄ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠΌ ΠΈ Π±ΡΠ²ΡΠΈΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΠΡΠΈΠΊΠ° ΠΡΠΈΠΊΡΠΎΠ½Π°. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»Π°ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 30 Π»Π΅Ρ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π΄Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅ΡΠ°, ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΡΠΌ Π²ΠΎΡΠ΅ΠΌΡΡ Π²ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΡΠΈΡ Π²ΠΎΡΡΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅Ρ Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»Π΅Π±Π»Π΅ΡΡΡ Π² Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ (Gardner, 1983). Π ΡΠ°Π±Π»ΠΈΡΠ΅ Π½ΠΈΠΆΠ΅ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΡΠΈΠΏ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°.
Β
Β Β Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅ΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π»ΡΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΈΡΡ Π΅Π΅ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ. Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ Π±ΡΠΎΡΠ°ΡΡ Π²ΡΠ·ΠΎΠ² ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ± ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ΅ ΠΈ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅Π±Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, Ρ ΠΎΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ²Π°Π» ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠΊΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π»ΠΈ Β«ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠΈΠ»ΡΠΌΠΈΒ», Π² Β«ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈΒ» (Morgan, 19).96). ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅ΡΠ° ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ (Furnham, 2009; Gardner & Moran, 2006; Klein, 1997).
ΠΠ΅ΠΆΠ»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠ»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅ΡΠ° ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡ Π² ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠΈΠΏ: ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ. ΠΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π±Ρ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ , ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡ ΡΠΌΠΏΠ°ΡΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»Ρ, ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ»Π΅ΠΌΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ (Parker, Saklofske, & Stough, 2009). ). ΠΡΠ΄ΠΈ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΈ. ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΡΠ½ΠΈΠ΅Π» ΠΠΎΡΠ»ΠΌΠ°Π½, Π°Π²ΡΠΎΡ ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ Β«ΠΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ: ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ IQ Β», ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π»ΡΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡΠΏΠ΅Ρ , ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ (Goleman, 1995). Π’Π΅ΠΌ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅, ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π°Π»ΡΡ, ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π»ΠΈ Π½Π° Π½Π΅ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π»ΠΈ ΡΠΎΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ ΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ (Locke, 2005; Mayer, Salovey, & ΠΠ°ΡΡΠ·ΠΎ, 2004)
ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ°Ρ . ΠΡΠ»ΠΈ Π²Ρ ΠΆΠΈΠ²Π΅ΡΠ΅ Π½Π° ΠΌΠ°Π»Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΎΡΡΡΠΎΠ²Π΅, Π³Π΄Π΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ±ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ΅Π±Π΅ ΠΏΠΈΡΡ, Π»ΠΎΠ²Ρ ΡΡΠ±Ρ Ρ Π»ΠΎΠ΄ΠΊΠΈ, Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ Π·Π½Π°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΡΡΠ±Ρ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΠ½ΠΈΡΡ Π»ΠΎΠ΄ΠΊΡ. ΠΡΠ»ΠΈ Π±Ρ Π²Ρ Π±ΡΠ»ΠΈ Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΠΌΡΡ ΡΡΠ±ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ, Π²Π°ΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΈ, Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΈΡΠ°Π»ΠΈ Π±Ρ Π²Π°Ρ ΡΠΌΠ½ΡΠΌ. ΠΡΠ»ΠΈ Π±Ρ Π²Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΌΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΈΠ½ΠΈΡΡ Π»ΠΎΠ΄ΠΊΠΈ, Π²Π°Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΌΠΎΠ³ Π±Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΡΡΡΠΎΠ²Ρ. ΠΠΎΠ΄ΡΠΌΠ°ΠΉΡΠ΅ ΠΎ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ΅ Π²Π°ΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΡΠΈ. ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π²Π°ΠΆΠ½Ρ Π΄Π»Ρ Π»Π°ΡΠΈΠ½ΠΎΠ°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉ? ΠΈΡΠ°Π»ΡΡΠ½ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΡΠΈ? Π ΠΈΡΠ»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΡΡΡ Π³ΠΎΡΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈΠΌΡΡΠ²ΠΎ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΉ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ. ΠΡΠ»ΠΈ Π²Ρ ΡΠΌΠ΅Π»ΡΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·ΡΠΈΠΊ, Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈΡΠ»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ, ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, ΡΠΎΡΡΡΡ Π²Π°Ρ ΡΠΌΠ½ΡΠΌ.
ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ΄Π°ΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅. Π ΡΡΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ°Ρ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅Π΅ Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΎΠ³Π΄Π° Π²Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΡΡ ββΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ, ΡΠΎ, Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ Π²Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΡ ΠΊ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΠΌ ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ, ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΎ Π²Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ.
Π’ΠΠΠ Π§ΠΠ‘Π’ΠΠ
Π₯ΠΎΡΡ ΡΠ΅ΠΉΡΠ°Ρ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ Π² ΠΎΡΠ²Π΅Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ Ρ ΡΠ΄ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΈΡΡ, ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΌ ΠΈΠ· Π΄ΡΠ΅Π²Π½ΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡ, ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΡΠ΅Π²Π½ΠΈΠΉ Π ΠΈΠΌ, ΠΡΠ΅Π²Π½ΠΈΠΉ ΠΠΈΡΠ°ΠΉ ΠΈ ΠΡΠ΅Π²Π½ΡΡ ΠΠ½Π΄ΠΈΡ, Π½Π΅ Ρ Π²Π°ΡΠ°Π»ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΡ, Π° Π½Π΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΠ»ΡΠ±Π΅ΡΡ ΠΈ Π Π°Π½ΠΊΠΎ, 1999). Π‘ΠΏΠΎΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, Π²Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΡΡ XIX Π²Π΅ΠΊΠ°, ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ ΡΠΎΠ½ ΠΠ΅Π»ΡΠΌΠ³ΠΎΠ»ΡΡ ΠΈ ΠΠ½ΡΠΈ ΠΡΠ°Π½ΠΊΠ°ΡΠ΅, ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΈ ΠΊ Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΠΌ ΠΡΡΠΌΠ° ΠΠ°Π»Π»Π°ΡΠ° ΠΈ ΠΠ°ΠΊΡΠ° ΠΠ΅ΡΡΡ Π°ΠΉΠΌΠ΅ΡΠ°. Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΠ°Π»Π»Π°ΡΠ° 1926 Π³ΠΎΠ΄Π° Art of Thought ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π° ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ. Π ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΉΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π£ΠΎΠ»Π»Π°ΡΠ° ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΠ·Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ·Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ ΠΏΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΌΠΈ.
5 ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ Π£ΠΎΠ»Π»Π°ΡΠ°
- 1. ΠΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΊΠ° β ΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΡΠ΅Ρ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
- 2. ΠΠ½ΠΊΡΠ±Π°ΡΠΈΡ β ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° ΡΡΠ²Π°ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π±Π΅ΡΡΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΡΡΡ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ.
- 3. ΠΠ½ΡΠΈΠΌ β ΠΎΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΆΠ΅ Π½Π° ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π΅.
- 4. ΠΠ·Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ΅ ΠΡΠΎΠ·ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ) β ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ· ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π΄ΠΎ ΡΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ.
- 5. ΠΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠ° β ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ, ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°ΠΌ.
Β
ΠΠ°Π»Π»Π°Ρ Π±ΡΠ» ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°Π» ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ.
Β
Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ, ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π»ΡΠ΄ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ°Π·Π±ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΠΌ-ΡΠΎ, ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π½Π°Π΄ ΡΡΠΈΠΌ Π³ΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ, ΠΈΡΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ Π·Π° ΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΎΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΡΠ°ΠΌ ΠΈ ΠΈΠ΄ΡΡ Π½Π° ΡΠΈΡΠΊ. Π₯ΠΎΡΡ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎΠΌ, Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅ ΡΡΠΎ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ ΠΎΡΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎ-ΡΠΎ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ΅. Π’Π²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ Π² ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ Π²Ρ ΡΠΊΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΆΠΈΠ»ΠΈΡΠ΅, Π΄ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°.
ΠΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ Π΄ΠΈΠ²Π΅ΡΠ³Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΈΠ²Π΅ΡΠ³Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Β«Π½Π΅ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅Β»; ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡ ΠΏΡΠΈΠΉΡΠΈ ΠΊ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ. ΠΠ°ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ², ΠΊΠΎΠ½Π²Π΅ΡΠ³Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π΄Π°ΡΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ Π·Π°ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΠΉ ΡΠ΅Π±Ρ ΠΎΡΠ²Π΅Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ (Cropley, 2006; Gilford, 1967) 90Β 005
ΠΠΎΠΊΡΠΎΡ Π’ΠΎΠΌ Π‘ΡΠ΅ΠΉΡ, ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΡ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΠΈ ΠΈ Π±ΠΈΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ ΠΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ° Π² Π‘ΡΠ΅ΡΠ»ΠΈΠ½Π³Π΅, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠΈΠ» ΡΠ²ΠΎΡ ΠΊΠ°ΡΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π ΠΠ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΎΠΌΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅ Π°Π½ΡΠΈΠ±ΠΈΠΎΡΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅ΠΉ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» ΠΠΎΠ±Π΅Π»Π΅Π²ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΌΠΈΡ ΠΏΠΎ Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ Π² 2009 Π³ΠΎΠ΄Ρ.. ΠΠ½ ΠΏΠΈΡΠ°Π»: Β«ΠΠ³Π»ΡΠ΄ΡΠ²Π°ΡΡΡ Π½Π°Π·Π°Π΄ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡ ΠΌΠΎΠ΅ΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠ΅ΡΡ, Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Ρ, Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π΅ Π½Π°ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π° ΡΠ°Π½Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ ΠΊΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ° ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡ Ρ Π³Π»Π°Π·Ρ Π½Π° Π³Π»Π°Π·, Π΄Π΅Π±Π°ΡΡ ΠΈ Π΄ΠΈΡΠΊΡΡΡΠΈΠΈ Ρ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³Π°ΠΌΠΈ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅. ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΡ, ΠΎΠ·Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡ Π² Π²Π°ΠΊΡΡΠΌΠ΅Β» (Steitz, 2010, ΠΏ. 39). ΠΠ· ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ Π‘ΡΠ΅ΠΉΡΡΠ° ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅-ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, Ρ ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ, ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΠΊΠ°Π΅Ρ Π²ΡΠ³ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ. ΠΡΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΠ΅ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π²Π°Ρ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» Π±ΡΠ» Π²ΡΠ·Π²Π°Π½ ΡΠ°Π·Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΠΌ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ. ΠΠ°ΠΊ ΡΡΠΎΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ ΠΏΠΎΠ²Π»ΠΈΡΠ» Π½Π° Π²Π°Ρ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π²Ρ ΡΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π°?
ΠΠ°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΈ Π²Π½Π΅Π΄ΡΠΈΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠ·Π³ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ². ΠΠΎΠΊΡΠΎΡ ΠΠ»ΠΈΡ Π€Π»Π°ΡΡΡΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π° ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ², ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π»ΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ, Π²ΠΈΡΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΡΡΡΠΌΠΈ Π΄ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π° Π² Π»ΠΈΠΌΠ±ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ (Flaherty, 2005). ΠΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠ΅ Ρ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ Π»ΠΎΠ±Π½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠ΅Π²ΠΎΠ³Π°, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΡΠΎ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΠΈΠΈ Π²ΠΈΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Ρ ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ (Miller et al. , 19).98). ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ Π΄ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π° Π² Π»ΠΈΠΌΠ±ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΈ Π»ΠΎΠ±Π½ΡΡ Π΄ΠΎΠ»ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°ΡΡΠΈΠΌ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΌ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ ΠΈΠ½Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ (Flaherty, 2005).
ΠΠΠΠΠ
ΠΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ β ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½Π°Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ»ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΉ, ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡΠΈΡ , ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ. Π¨ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» ΡΠ²ΠΎΡ ΡΡΠΈΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅Ρ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ². Π’ΡΠ΅ΡΡΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· Π³ΡΠ°Π½Π΅ΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°, Π½ΠΎ Π΅Π΅ ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½Π΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ.
Β
ΠΠ°ΡΠ°Π»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°:
Π’Π΅ΠΊΡΡ Openstax Psychology, Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΡΡΡΠΈΠ½ ΠΠ°ΠΌΠΏΠ΅Ρ, Π£ΠΈΠ»ΡΡΠΌΠΎΠΌ ΠΠΆΠ΅Π½ΠΊΠΈΠ½ΡΠΎΠΌ, ΠΡΠ»ΠΈΠ½ ΠΠ°ΠΊΠΎΠΌΠ±, ΠΡΡΠΈΠ»ΠΈΠ½ ΠΠΎΠ²Π΅ΡΡ ΠΈ ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ ΠΠ΅ΡΠ»ΠΌΡΡΡΠ΅Ρ, ΠΏΠΎΠ΄ Π»ΠΈΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ΅ΠΉ CC BY v4.0. https://openstax.org/details/books/psychology
Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ
ΠΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ:
1. ΠΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ________.
Π°. ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ
b. Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ
Π². ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡΡΡ Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ
d. ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ
Β
2. Π§ΡΠΎ ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡ ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅ΡΠ°?
Π°. ΠΊΡΠ΅Π°ΡΠΈΠ²
Π±. ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ
c. Π»ΠΈΠ½Π³Π²ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ
d. ΠΌΡΠ·ΡΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ
Β
3. ΠΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠΊ Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ½ΡΠ» ΡΡΠΈΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°?
Π°. ΠΠΎΡΠ»ΠΌΠ°Π½
Π±. ΠΠ°ΡΠ΄Π½Π΅Ρ
Π². Π¨ΡΠ΅ΡΠ½Π±Π΅ΡΠ³
Π΄. Steitz
Β
4. ΠΠΎΠ³Π΄Π° Π²Ρ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ° ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΠΉ, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΠΏ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° Π²Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ?
Π°. ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ
Π±. Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ
Π². ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ
d. ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ
Β
ΠΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΎΠΏΡΠΎΡ:
1. ΠΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π²Π°ΠΌ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ Π±Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ.
2. ΠΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³ Π±Ρ Π²Π°ΠΌ Π»ΡΡΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡΡΡ.
Β
ΠΠΎΠΏΡΠΎΡ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ:
1. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎ Π²Π°ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ Π½Π° Π²Π°ΡΡ Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΆΠΈΠ·Π½Ρ?
Β
ΠΠ»ΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ:
Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
ΠΊΠΎΠ½Π²Π΅ΡΠ³Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅
ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ
ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
Π΄ΠΈΠ²Π΅ΡΠ³Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅
ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
90 004 ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°
ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
ΡΡΠΈΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡ
ΠΡΠ²Π΅ΡΡ Π½Π° ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ
ΠΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ:
1. D
2. A
3. C
4. B
Β
ΠΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΎΠΏΡΠΎΡ:
1.