ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ ΠΏΠΎ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½Π΅ Β«ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΈΠ½Π³Β»
ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅Β β ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΈ Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π½Π° Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎ-ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΠΆΠ΅Π»Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ (Π΄ΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ), ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ² (Π.Β Π.Β ΠΡΡΠ³Π»ΠΈΠΊΠΎΠ², 1998).
Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎ-ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΒ».
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΠΠ) β ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΌΠΎΠ², Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ, ΠΌΠΎΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ, ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΎΡΠ²ΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ ΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ ΡΡΠ΅Π½Π΅ΡΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π² ΡΠ²Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π° Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ: ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅ΡΡ. ΠΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ Π² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΌ β ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ-Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ. Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ², Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΈΡ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅. Π‘ΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΈΠ· ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½Π° Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ (Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΠΏΠ°ΠΌΡΡΡ), Π½Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΈ β ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, Π² Π΄ΠΈΡΠΊΡΡΡΠΈΠΈ β ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ΅ΡΡ ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ-Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠ΅, Π² Π΄Π΅Π»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΈΠ³ΡΠ΅ β Π²ΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ, Π½Π° ΡΠΊΡΠΊΡΡΡΠΈΠΈ β ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ-Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠ΅. ΠΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Π°ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° ΡΡΠ²Π°ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 20-30% ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Ρ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠΎΠΉ β Π΄ΠΎ 50%, ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ β Π΄ΠΎ 70%, Π° ΠΏΡΠΈ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΈ Π² ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² Π΄Π΅Π»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΈΠ³ΡΠ΅) β Π΄ΠΎ 90%.
ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ — ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ. Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π»Π΅ΠΆΠΈΡ Π΄ΠΈΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°ΠΌΠΈΠΌΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ. Π Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π΄ΠΈΠ°Π»ΠΎΠ³Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ, ΠΈ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ².
Π Π΄ΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΡΡΠ»ΠΊΠ°ΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π² ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π·Π°Π΄Π°Π½ΠΈΠΉ.
ΠΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π½Π΅ΡΠ»ΠΎ ΡΠ΅ΡΡΡΠ·Π½ΡΠΉ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ Π² ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ ΠΊΡΡΡΠΎΠ² ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ.
ΠΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΠΊΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΡΡΠ²ΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΡΠ° ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ, Β«ΠΏΡΠΈΡΡΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠΉΒ» Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°. Π Π½Π΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π²ΠΎΠΏΠ»ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ: Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ; ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ½ΠΎΡΡΡ; Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ; ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΠΎΡΠΌΠ°Ρ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ². Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ² ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠ³ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎ Π²ΡΡΠΎΠΊΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ³ΡΠΎΠ²ΡΡ , ΡΠΎΡΠ΅Π²Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ , ΠΊΠΎΠΌΠ°Π½Π΄Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
Π§Π°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ:
ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½Π°Ρ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π²Π²Π΅ΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π² ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡ, Π΄Π»Ρ Π²ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ (Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°) Π΅ΠΌΡ Π½Π΅ Ρ Π²Π°ΡΠ°Π΅Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΈ ΠΎΠ½ Π²ΡΠ½ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ ΡΠ°ΠΌ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΈ Ρ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡ Π½Π° ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΌ Π΅ΠΌΡ ΡΡΠΆΠΎΠΌ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΎΠΏΡΡΠ΅, Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ΅ ΠΈ Π·Π΄ΡΠ°Π²ΠΎΠΌ ΡΠΌΡΡΠ»Π΅.
ΠΠ΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎ-ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΡ Π±ΡΠ΄ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ (Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ½ΡΡ ) Π·Π°Π΄Π°Ρ ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ. ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ»ΡΠΆΠ΅Π±Π½ΡΡ ΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ-Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π‘ΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅Π²ΡΠΌ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ Π΄ΠΈΡΠΊΡΡΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π»ΠΎ Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΡ ΡΠΈΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ°.
ΠΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ. Π’ΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎ-ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ΅Π²Π°Π΅Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΡΠ°ΠΌΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ, ΡΠ°ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΌΠΎΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ ΠΈ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ. Π Π΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠ° ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠΏΡΠ°Π²Π½ΡΡ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ², Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π° ΡΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡ, ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΊ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠ°.
ΠΠ΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ Ρ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ. ΠΡΠΈ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ (ΡΠ°Π²Π½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ Π²Π΅ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠΉ ΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ Π΄ΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²) ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ»Ρ Β«ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ°Β», ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠ΅Π±Ρ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ. ΠΡΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ β ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΈ Π² ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠ° ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠΌ, Π² ΠΈΠ΄Π΅Π°Π»Π΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΈΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ ΡΠΎΡΡΡΠ΄Π½ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°.
ΠΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ. ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ΅Π³Π»Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎ-ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΊ ΡΠΈΡΠ»Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ: ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ; ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎ-ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ; ΡΠΎΡΡΡΠ·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΈΠ³ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ; ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅.
Π’Π΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ | Π‘Π΅ΠΌΠΈΠ½Π°ΡΡ Moscow Business School
ΠΡΠ΅ ΠΊΡΡΡΡΒ /
ΠΠ°Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠ΅. ΠΠ»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ Π²Π½ΠΈΠ·Ρ ΡΡΡΠ°Π½ΠΈΡΡ.
ΠΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΠΠ) ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΠ°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ Π΄Π΅Π»Π° ΠΈΒ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠ΅Ρ Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΡ Π½Π°Β ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ, ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΈΒ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΡΒ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠΌ.
ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΈΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΎΡΠ²ΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Π½Π°ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΎΠΊ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΒ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠ° Π²Β ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅.
ΠΡΠΎΡ ΡΠ΅ΠΌΠΈΠ½Π°Ρ Π΄Π»Ρ Π²Π°Ρ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π²Ρ:
- Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡΠΈΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³, ΡΡΠΈΡΠ΅Π»Ρ, ΡΡΠ΅Π½Π΅Ρ
- ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Ρ, ΡΡΡΠ΅ΠΌΡΡΠΈΠΉΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
- Ρ ΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΡ Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΡ
Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Ρ:
- ΠΏΠΎΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΡ Ρ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
- ΡΠ²ΠΈΠ΄ΠΈΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΠΈΠ³ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ
- ΠΈΠ·ΡΡΠΈΡΠ΅ ΠΈ ΠΎΡΠ²ΠΎΠΈΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ ΠΈ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
- ΠΏΠΎΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΡ Ρ Π°Π²ΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΌ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΠΎΠΌ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ³Ρ ΠΈ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ
- ΠΎΡΠ²ΠΎΠΈΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΎΠΉ
- ΠΈΠ·ΡΡΠΈΡΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΡΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠΠ
ΠΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° ΡΠ΅ΠΌΠΈΠ½Π°ΡΠ°:
ΠΠ΅Π½Ρ 1
Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
- ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
- Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΠΠ. ΠΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΈΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ
- Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ΠΉ Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π² Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΠΈΠ³ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡΠΌ:
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ²ΡΡΒ»
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΡΒ»
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠ° ΠΏΠ°ΡΡΒ»
- ΠΠ°Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΡΠ΅Π·Π΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΠΠΒ»
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ
- ΠΠ΅Π»ΠΎΠ²ΡΠ΅, ΡΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠ΅, ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ³ΡΡ, ΠΊΠ΅ΠΉΡΡ
- ΠΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠ΅ΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΡ, Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²Π°Ρ Π΄ΠΈΡΠΊΡΡΡΠΈΡ, ΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΌ
- ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΎΠΏΡΡΠΎΠΌ, Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡΠΌ:
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠ±ΡΡΠ΄ΠΈΠΌ!Β»
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠ΅Π½ΡΠ³ΠΈΒ»
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΠΈΠ³ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
- ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠ³Ρ ΠΈ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ
- Π‘ΠΊΡΡΡΡΠ΅ ΠΈ Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ³Ρ
- ΠΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ° ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ³ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΡ Π΅Ρ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡΠΌ:
- ΠΠ³ΡΠ° Β«ΠΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΒ»
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠ°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌΒ»
ΠΠ΅Π½Ρ 2
Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ³Ρ ΠΈ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ
- ΠΠ²ΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ³Ρ ΠΈ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ
- Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎΠ² ΠΈΠ³ΡΡ Ρ ΡΡΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ
- Π’Π΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Ρ Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡΠΌ:
- Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°Π²ΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ.
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠ°Π»ΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈΒ»
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«Π‘ΡΠΈΡ ΠΈΒ»
ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ½Π³ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
- ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ½Π³ΠΎΠ² ΠΈ ΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°
- ΠΠΎΠΌΠΎΠ³Π°ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ½Π³ΠΎΠ²ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ
- ΠΠΎΡΠΌΡ ΠΈ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π° ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ½Π³ΠΎΠ²ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡΠΌ:
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠΎΠ΄Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΊΠ°ΠΌΠ½ΠΈΒ»
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠΎΠ΄Π΅ΠΊΡΒ»
Π’Π΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΡΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠΠ
- ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π΅Ρ
- Β«Π’ΡΡΠ΄Π½ΡΠ΅Β» ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»ΠΈ
- Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΈ Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠ° Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ½Π³Π°
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡΠΌ:
- Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Β«ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅Π³ΠΎ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ°Β» ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ½Π³ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΡ
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«ΠΠ΅ Π·Π»ΠΈ ΠΌΠ΅Π½Ρ!Β»
- Π£ΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Β«Π‘ΠΏΠ°ΡΠΈΠ±ΠΎ!Β»
ΠΡΠΆΠ½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΈΡ?
ΠΡΡΠ°Π²ΡΡΠ΅ Π·Π°ΡΠ²ΠΊΡ, ΠΈ ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ΄Π±Π΅ΡΠ΅ΠΌ Π²Π°ΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅
ΠΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Ρ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ ΠΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ
ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ | Π¨Π΅ΡΠΈΠ΄Π°Π½ Π¦Π΅Π½ΡΡ
Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅?
Β«ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅Β» ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅:
- Β«Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΠΉΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π² Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡΒ» (Bonwell & Eisen, 1991, ΡΡΡ. 2).
- ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Β«ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ»ΠΈ ΠΎΡΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ Π΄ΡΠΌΠ°Π»ΠΈ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡΒ» (ΠΡΠΈΠ½Ρ, 2004, ΡΡΡ. 1).
- Β«ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π² ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ°ΠΌΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ ΠΠ»ΡΠΌΠ°Β», Ρ. Π΅. Π½Π°Π²ΡΠΊΠΈ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΈ, 2017 Π³., ΡΡΡ. 3-3).
ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΎΡΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΡΠ°Π»ΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ, ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠΆΠ΅ Π·Π½Π°ΡΡ. ΠΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π΄Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ°ΠΌ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ ΠΊΡΡΡΠ°, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ·Π½Π°Π»ΠΈ, ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ»ΡΡΡΠΈΡΡ (Ambrose, Bridges, DiPietro, Lovett, & Norman, 2010; Davidson, 2017).
ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅?
Π‘ΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΡ ΡΠ·Π½Π°ΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π½Π° Π·Π°Π½ΡΡΠΈΡΡ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ β Π½Π° ΠΊΡΡΡΠ°Ρ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°, ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΈ Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ (ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΈ Π½Π΅ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ) (Freeman et al., 2014; Hake, 19).98). Π€Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅, ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ±Π΅Π΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Ρ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌ Π½Π΅ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΡΡΠΎ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ (Freeman et al. , 2014).
Π‘ΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΠΊΠ»ΡΠ·ΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ² Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΡ Π²Π°ΡΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ (Eddy & Hogan, 2014; Freeman et al., 2007; Freeman et al., 2014; Π₯Π΅ΠΉΠΊ, 19 Π»Π΅Ρ98). ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΡΠΏΠ΅Ρ Π°ΠΌΠΈ Π² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ (Connell, Donovan, & Chambers, 2015), Π½ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ, Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡ Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΡΠΎΠ±ΡΡ ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π²Π΅ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΊ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π°Π±Π»ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ Π½Π° Π·Π°Π½ΡΡΠΈΡΡ , ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ. Π₯ΠΎΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΈΠ΅ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π±Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ, ΠΏΠ»ΠΎΡ ΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΡΡ Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ, ΠΈΠ»ΠΈ Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΡΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ (Wittwer & Renkl, 2008). ΠΠ° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (Campbell, Cabrera, Michel, & Patel, 2017).
ΠΠ°ΠΊ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ?
ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Β«Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅Β» ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΡ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΉ, ΡΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½, Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π²Π΅ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡ. ΠΠΈΠΆΠ΅ ΠΌΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠΉ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , Π΄Π»Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ°Π»ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ², ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π±ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅. Π₯ΠΎΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠ°Ρ ΠΏΠ°ΡΠ·Π°, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π·Π°Π΄Π°ΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΡΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ Π·Π° ΡΠ°Π·, ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π½Π½Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅.
Π§ΡΠΎ ΠΌΠ½Π΅ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΡ Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ?
ΠΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΡΡΠ»ΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΠ±ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎ-ΡΠΎ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅, ΡΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡ ΠΎΡΠ·ΡΠ²Ρ ΠΈ ΡΠΏΠ»Π°Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Π°ΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈ Π»ΡΠ±ΠΎΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π±ΡΠ»Π° ΡΠ΅ΠΌ-ΡΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ, ΡΠ΅ΠΌ Β«Π·Π°Π½ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Β» ΠΈΠ»ΠΈ Β«ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ² ΠΎΡ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈΒ». Π‘ΠΊΠΎΡΠ΅Π΅, ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π±ΡΡΡ Π²ΡΠ±ΡΠ°Π½ Π½Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π°Π²ΡΠΊ Ρ ΠΎΡΠ·ΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ (Messineo, 2017).
ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠΌ Π½ΡΠΆΠ½Ρ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ»Ρ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΉ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ Π²ΡΡΠ΅, ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅ΡΡΡ. ΠΠ»Ρ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ, Π½ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎ Π΅Π³ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΈΠ·ΠΊΠΎΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄ΠΎΡΠΎΠΊ ΠΈ Π³ΠΈΠ±ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ (Soneral & Wyse, 2017).
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π΅ΠΌΡΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΏΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ. Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° Π»ΡΠ±ΡΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Ρ, ΠΈ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΡΡΠ°, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΎΡ Π±Π΅ΡΠΏΠΎΠΊΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΎΠΊ ΠΊ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π² Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Ellis, 2015). ΠΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π·ΠΈΡΡΠ΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ (DeMonbrun et al., 2017; Wiggins et al., 2017):
- ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ
- ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠΌΠΎΡΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ
- ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΠΈ Β«ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ²Β» ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ²
- Π±ΡΡΡ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΡΠΌ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ² Π½Π° Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ, ΠΏΡΠΈΠ³Π»Π°ΡΠ°Ρ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ»ΠΈΠ²Π°ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ΅ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ
ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ², Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡΠΈΡ Π³ΡΠΎΠΌΠΊΠΎ, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ Π½Π΅Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²Π° Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠ±ΠΎΡ ΠΎΡΠ·ΡΠ²ΠΎΠ² ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π²ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π»ΠΎΠ½Π°) ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π΄Π°ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ Π΄ΠΈΠ°ΠΏΠ°Π·ΠΎΠ½Π° ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΡΠ°.
Π‘ΡΡΠ»ΠΊΠΈ
ΠΠ½Π΄ΠΆΠ΅Π»ΠΎ, Π’.Π., ΠΈ ΠΡΠΎΡΡ, Π.Π. (1993). ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅: ΠΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅ΠΉ . Π‘Π°Π½-Π€ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΠΊΠΎ: ΠΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ ΠΠΆΠΎΡΡΠΈ-ΠΠ°ΡΡ.
ΠΠ°ΡΠΊΠ»ΠΈ, Π. Π€. (2010). ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ²: ΠΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅ΠΉ . Π‘Π°Π½-Π€ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΠΊΠΎ: ΠΠΆΠΎΡΡΠΈ-ΠΠ°ΡΡ.
Bonwell CC & Eison, J.A. (1991). ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅: ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°Π·Π°ΡΡΠ° Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ . ΠΡΡΠ΅Ρ ASHE-ERIC ΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ β 1. ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π³ΡΠΎΠ½, ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΠΠΎΠ»ΡΠΌΠ±ΠΈΡ: Π£Π½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅Ρ ΠΠΆΠΎΡΠ΄ΠΆΠ° ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π³ΡΠΎΠ½Π°, Π¨ΠΊΠΎΠ»Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ.
ΠΡΠΌΠΏΠ±Π΅Π»Π», Π.Π., ΠΠ°Π±ΡΠ΅ΡΠ°, Π.Π€., ΠΠΈΡΠ΅Π»Ρ, ΠΠΆ.Π., ΠΈ ΠΠ°ΡΠ΅Π»Ρ, Π‘. (2017). ΠΡ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ»ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΊ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ: Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· Π»Π°ΡΠ΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅. ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ , 58: 581-604.
ΠΠΎΠ½Π½Π΅Π»Π» Π.Π., ΠΠΎΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π.Π. ΠΈ Π§Π΅ΠΌΠ±Π΅ΡΡ Π’.Π. (2016). Π£Π²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ, ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ, ΠΎΡ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. CBE β Life Sciences Education , 15: 1-15.
ΠΡΠ²ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ½, Π.Π. (2017). ΠΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅: ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΊ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΠ΅ΠΌΡΡΡ ΠΌΠΈΡΡ . ΠΡΡ-ΠΠΎΡΠΊ: ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ.
ΠΠ΅ΠΠΎΠ½Π±ΡΡΠ½, Π., Π€ΠΈΠ½Π΅Π»Π»ΠΈ., Π‘.ΠΠΆ., ΠΡΠΈΠ½Ρ, Π., ΠΠΎΡΡΠ΅Π³ΠΎ, Π., Π¨Π΅ΠΊΡ Π°Ρ, Π., Π₯Π΅Π½Π΄Π΅ΡΡΠΎΠ½, Π., ΠΈ Π£ΠΎΡΠ΅ΡΡ, Π. (2017). Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΡΠ½Π°Π» ΠΈΠ½ΠΆΠ΅Π½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ , 106 (2): 273-298.
ΠΠ΄Π΄ΠΈ Π‘.Π. ΠΈ Π₯ΠΎΠ³Π°Π½ Π.Π. (2014). ΠΠΎΠ΄ ΠΊΠ°ΠΏΠΎΡΠΎΠΌ: ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΡΡΡΠ°. CBE Life Sciences Education , 13:453-468.
ΠΠ»Π»ΠΈΡ, Π.Π. (2015). Π§ΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ½Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ: ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±Π°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ. ΠΠ½Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ Π²ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ , 40: 111-125.
Π€ΡΠΈΠΌΠ°Π½, Π‘., Π’ΠΠΎΠ½Π½ΠΎΡ, Π., ΠΠ°ΡΠΊΡ, ΠΠΆ. Π., ΠΠ°Π½Π½ΠΈΠ½Π³Π΅ΠΌ, Π., Π₯Π΅ΡΠ»ΠΈ, Π., Π₯Π°Π°ΠΊ, Π., ΠΠΈΡΠΊΡ, Π., ΠΈ ΠΠ΅Π½Π΄Π΅ΡΠΎΡ, ΡΠ»Π΅Π½ ΠΏΠ°ΡΠ»Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°. (2007). ΠΡΠ΅Π΄ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎ Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. CBE-ΠΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π°ΡΠΊΠ°ΠΌ ΠΎ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ , 6: 132-139.
Π€ΡΠΈΠΌΠ°Π½ Π‘., ΠΠ΄Π΄ΠΈ Π‘.Π., ΠΠ°ΠΊΠ΄ΠΎΠ½Π°Ρ Π., Π‘ΠΌΠΈΡ Π.Π., ΠΠΊΠΎΡΠΎΠ°ΡΠΎΡ Π., ΠΠΎΡΠ΄Ρ Π₯. ΠΈ ΠΠ΅Π½Π΄Π΅ΡΠΎΡ Π.Π. (2014). ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π½Π°ΡΠΊΠ°ΠΌ, ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅. Π’ΡΡΠ΄Ρ ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΊ ,
Π₯Π΅ΠΉΠΊ, Π . Π . (1998). ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ: ΠΎΠΏΡΠΎΡ ΡΠ΅ΡΡΠΈ ΡΡΡΡΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΊΡΡΡΠΎΠ² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ. ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΆΡΡΠ½Π°Π» ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ , 66: 64-74.
ΠΠΆΠΎΠ½ΡΠΎΠ½, Π., ΠΠΆΠΎΠ½ΡΠΎΠ½, Π .Π’., ΠΈ Π‘ΠΌΠΈΡ, Π.Π. (2014). Π‘ΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ: ΠΌΠ΅ΡΠ°Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·. ΠΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΠΎ: https://www.researchgate.net/profile/David_Johnson50/publication/2200403…
ΠΠΈ, Π. (2007). ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ. Π‘Π΅ΠΌΠΈΠ½Π°Ρ ΠΏΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠ°ΠΉΠΎΡ, Π‘.Π₯., Π₯Π°ΡΡΠΈΡ, Π.Π‘., ΠΈ ΠΠ°ΠΊΡΠ°ΠΉΡΠ΅ΠΊ, Π’. (2016). T ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ: 101 ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½Π°Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° ΠΏΡΡΡ ΠΊ ΡΡΠΏΠ΅Ρ Ρ . ΠΡΡ-ΠΠΎΡΠΊ: Π ΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΆ.
ΠΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π΅ΠΎ, Π. (2017). ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ± ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π½Π° ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. ΠΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ , 1-11.
ΠΠ°ΠΉΠΊΠ»ΡΠΎΠ½ Π., ΠΠ°ΡΠΌΠ°Π½-ΠΠ°ΠΉΡ Π., Π€ΠΈΠ½ΠΊ Π. (2003). ΠΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅: ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°Π»ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ Π² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π² ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅ . Π‘ΡΠ΅ΡΠ»ΠΈΠ½Π³, ΠΠΈΡΠ΄ΠΆΠΈΠ½ΠΈΡ: Π‘ΡΠΈΠ»ΡΡ.
ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΊ, ΠΈΠ½ΠΆΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Ρ. (2017). ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΡΠΈΠ½Π³Π° Π²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ STEM. ΠΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΠΎ: http://nap.edu/24943
ΠΡΠΈΠ½Ρ, Π. (2004). Π Π°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ Π»ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅? ΠΠ±Π·ΠΎΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΡΠ½Π°Π» ΠΈΠ½ΠΆΠ΅Π½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, 93 (3): 223-231. ΠΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΠΎ: http://www4.ncsu.edu/unity/lockers/users/f/felder/public/Papers/Prince_A…
Soneral, PAG, & Wyse, SA (2016). ΠΠ°ΠΊΠ΅Ρ SCALE-UP: ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π² Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Π°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. CBE Life Sciences Education , 16(1): 1-15.
ΠΠΈΠ³Π³ΠΈΠ½Ρ, Π.Π., ΠΠ΄Π΄ΠΈ, Π‘.Π., ΠΠ΅Π½Π΅Ρ-Π€Π»ΠΈΠ³Π½Π΅Ρ, Π., Π€ΡΠ΅ΠΉΠ·Π΅ΠΌ, Π., ΠΡΠ°Π½ΡΠΏΠ°Π½, Π.Π., Π’Π΅ΠΎΠ±Π°Π»ΡΠ΄, Π.ΠΠΆ., Π’ΠΈΠΌΠ±ΡΡΠΊ, ΠΠΆ., ΠΈ ΠΡΠΎΡ, Π.ΠΠΆ. (2017). ΠΠ‘ΠΠΠΠ’: ΠΠΏΡΠΎΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΡΠΌ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. CBE Life Sciences Education , 16(2).
ΠΠΈΡΡΠ²Π΅Ρ, ΠΠΆ., ΠΈ Π Π΅Π½ΠΊΠ», Π. (2008). ΠΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ: ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π° Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³-ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ , 43(1): 49-64.
ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ | Π¦Π΅Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ
ΠΡΠΎΡΠΈΡΠΈΡΡΠΉΡΠ΅ ΡΡΠΎ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ: Brame, C. (2016). ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π£ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΉ ΡΠ΅Π½ΡΡ Π£Π½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ° ΠΠ°Π½Π΄Π΅ΡΠ±ΠΈΠ»ΡΡΠ°. ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ [todaysdate] Ρ https://cft.vanderbilt.edu/active-learning/. |
Β
Β
- Π§ΡΠΎ ΡΡΠΎ?
- ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²Π° ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°?
- ΠΡΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ?
- ΠΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ?
- ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ?
- Π‘ ΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π°ΡΠ°ΡΡ?
- ΠΠΎΠ²ΠΈΠ½ΠΊΠ°! Π¨ΠΏΠ°ΡΠ³Π°Π»ΠΊΠ°
- ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ
- Π‘ΡΡΠ»ΠΊΠΈ
Β
Π§ΡΠΎ ΡΡΠΎ?
Π ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Β«ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅: ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅Β» , ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ Π² 1991 Π³ΠΎΠ΄Ρ Π΄Π»Ρ ΠΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ° ERIC ΠΏΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΠΎΠ½ΡΡΠ»Π» ΠΈ ΠΠΉΡΠΎΠ½ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Β«ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π² Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΈ Π΄ΡΠΌΠ°ΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡΒ» (ΠΠΎΠ½ΡΡΠ»Π» ΠΈ ΠΠΉΡΠΎΠ½, 1991). ΠΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ² ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ, ΡΠ΅ΠΌ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ Π΄Π΅Π»Π°Π»ΠΈ ΡΡΠΎ-ΡΠΎ β ΡΠΈΡΠ°Π»ΠΈ, ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π°Π»ΠΈ, ΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈ, β ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ°. ΠΠ½ΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½Ρ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΈΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ.
ΠΡΠΎ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΈ ΠΠΎΠ½Π²Π΅Π»Π» ΠΈ ΠΠΉΡΠΎΠ½ ΠΏΡΡΠΌΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΠΉ ΡΡΠ΄ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ½ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°ΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΠΉ ΡΡΠ΄ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠΉ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Ρ ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΡΠΈΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠ° Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠ½ΠΈΡΡ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΠΌΠΈ) Π΄ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΡΠΏΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ). ΠΈΠ·Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅). Π ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π΅ Β«ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Β» Π₯Π°Π½Π΄Π΅Π»ΡΡΠΌΠ°Π½, ΠΠΈΠ»Π»Π΅Ρ ΠΈ ΠΡΡΠ½Π΄ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π³ΡΠ°Π½Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°Π·ΠΌΡΡΠ° ΠΈ Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ; Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΠ², ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ, ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΎΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΡΠΎ-ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ (2007).
ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² (NSSE) ΠΈ ΠΠ²ΡΡΡΠ°Π»Π°Π·ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² (AUSSE) Π΄Π°ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅: Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ Β«ΡΡΠΈΠ»ΠΈΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉΒ». ΠΡΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ AUSSE ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅Ρ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ: ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π½Π°Π΄ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ; ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π·Π΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ; Π·Π°Π΄Π°Π²Π°ΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π² ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΡ ; ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠ΅ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΊΡΡΡΠ°; ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π²Π½Π΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° Π½Π°Π΄ Π·Π°Π΄Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ; ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ ΠΈΠ· ΠΊΡΡΡΠ° Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ Π²Π½Π΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ°; ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² (ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΎ Π² Carr et al., 2015).
Π€ΡΠΈΠΌΠ°Π½ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³ΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π»ΠΈ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΅ΠΌ 300 ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠ²ΡΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΏΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠ»ΠΈ ΠΊ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΈΡΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° Π΄Π»Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π² ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΈ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ (Freeman et al. , 2014). ). Π ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ°Ρ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΎΠΉ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ .
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΠ°Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ, Π½ΠΎ ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡ ΠΎΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° . Π₯ΠΎΡΡ ΡΡΠΎ Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΏΡΡΠΌΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ β ΡΠ°Π·ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ β ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΌ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ .
Β
ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²Π° ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°?
ΠΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π»ΡΠ΄ΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΡ, Π½Π°ΠΊΠ°ΠΏΠ»ΠΈΠ²Π°Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡ Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠΎΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ (Bransford et al., 19).99). Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ, ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½Π°Ρ ΠΠΈΠ°ΠΆΠ΅ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ, ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΡΠ²Π°ΠΈΠ²Π°ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Π² ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΡΠΌΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈ ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΠΌΠΈ, ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅. Π Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΡΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ. Π Π»ΡΠ±ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΎΠ΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΡ ΡΠΎΡ Π²ΠΈΠ΄ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²Π½Π΅ΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅. Π Π°Π±ΠΎΡΠ° ΠΡΠ²Π° ΠΡΠ³ΠΎΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΠ½ΠΈΠ»Π° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»Π° ΠΊ ΡΠΎΡΠΈΠΎΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, Π²ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ Π·Π° ΡΠ°ΠΌΠΊΠΈ ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ, ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² (ΠΡΠ³ΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ 19). 78). Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅, ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΡΡ ΡΠΎΡΠΈΠΎΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ²Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ.
Β
ΠΡΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ?
ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΡΠΈΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ, ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π½ΡΠΌΠΈΡΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ Π½Π° Β«ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·Β», ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π°Π΄Π΅ΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈ Π΄Π°ΡΠΈΡΡΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠΈΠ΄ΡΠ°ΡΠΈΠ»Π΅ΡΠ½Π΅ΠΉ Π΄Π°Π²Π½ΠΎΡΡΡΡ (ΡΠΌ., Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Bonwell and Eison, 19).91). ΠΠ΄Π΅ΡΡ ΠΌΡ ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΌΡΡ Π½Π° Π΄Π²ΡΡ ΠΎΡΡΠ΅ΡΠ°Ρ , Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
Π€ΡΠΈΠΌΠ°Π½ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π»ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· 225 ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Β«ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΡ ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Β» Π² Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½Π°Ρ STEM (Freeman et al., 2014). ΠΠ½ΠΈ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π»ΡΡ Π΄ΠΈΠ·Π°ΠΉΠ½ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ (Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ Π²Π½Π΅ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡ) Ρ ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΉ, ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΡ Π½Π΅ΡΠ΄Π°Ρ ΠΈ Π±Π°Π»Π»Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° ΡΠΊΠ·Π°ΠΌΠ΅Π½Π°Ρ , ΠΈΠ½Π²Π΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ. ΠΠ½ΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΡΡ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²Π°Π»Π° Π² 1,5 ΡΠ°Π·Π° Π²ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π½Π° ΠΊΡΡΡΠ°Ρ Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ (ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² 1,9).5, Z = 10,4, P<<0,001). ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π² ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΌ ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° ΡΠΊΠ·Π°ΠΌΠ΅Π½Π°Ρ , ΠΈΠ½Π²Π΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ°Ρ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π½Π° ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Ρ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π² ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΊΡΡΡΠ° Π±ΡΠ»ΠΎ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (Π²Π·Π²Π΅ΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π½ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΠ° 0,47, Z = 9,781, P<< 0,001). ΠΡΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½: ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π΅ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ Π² ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΡΡΡΠ°Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ, ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΈΠ½ΠΆΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΠΈ, Π³Π΅ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ, ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. ΠΠ½ΠΈ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π²Π° Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π°, ΠΈΠ·ΡΡΠ°Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π·ΡΡΠΎΡΡΡΡ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ (Ρ. ΡΠΈΡΠ°Π»ΠΈ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ³Π½ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ: 114 ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ± ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ°Ρ ΡΠΊΠ·Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½Π²Π΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΉ, Π° 438 ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ± ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ Π² ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ°Π·ΠΎΠ². ΠΠ²ΡΠΎΡΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ±Π΅Π΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Ρ, Π·Π°ΡΠ²Π»ΡΡ, ΡΡΠΎ Β«Π΅ΡΠ»ΠΈ Π±Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ Π·Π΄Π΅ΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π½Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ², ΠΎΠ½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ Π±Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ ΡΠ°Π΄ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ β ΡΡΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π³ΠΈΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΎ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ΅ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠ²Π½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΠΌΒ».
ΠΡΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅, Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°Π½Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Hake, 1998; Prince, 2004; Springer et al., 1999). Π ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΈΠ· ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠΎΠ² Π ΡΠΈΡ-ΠΡΠΈΠΌΠΎ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³ΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΊΡΡΡΠ°Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ, ΠΈΠ½ΠΆΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ Π±Π°ΠΊΠ°Π»Π°Π²ΡΠΈΠ°ΡΠ° (Ruiz-Primo et al., 2011). ΠΠ½ΠΈ Π½Π°ΡΠ»ΠΈ 166 ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π»ΠΎΡΡ ΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ° ΠΏΡΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈΠ½Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠΈ (ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ) Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π½Π΅ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»ΠΎ ΠΈΠ½Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΡ. Π ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΡΠΈΠ»ΠΎ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ (ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΉ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ° = 0,47), Ρ ΠΎΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΊΠΈ. ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , Π°Π²ΡΠΎΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ, ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ, ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅Ρ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠΉ, ΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠΉ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ). ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΡ Π² ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΌ Π½Π΅ Π΄Π°Π²Π°Π»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ°). ΠΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 80% Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, Π° Π½Π΅ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, Π° ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ (ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΉ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ° = 0,26) Π±ΡΠ» Π½ΠΈΠΆΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΡ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Ρ Π² Π»Π΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΡ Π½Π΅ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΡΠ°Π½Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΠ΅ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π’Π΅ΠΌ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅, ΠΎΠ±Π·ΠΎΡ Π΄Π°Π΅Ρ ΠΊΠ²Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΡ Π΄Π»Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
Π₯ΠΎΡΡ Π² Π΄Π²ΡΡ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½Π°ΠΌ STEM, Π° Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠΎΠ² ΠΏΠΎ Π³ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π½Π°ΡΠΊΠ°ΠΌ Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Ρ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½Π°Ρ (Ambrose et al, 2010; Bonwell and Eison, 1991; Chickering ΠΈ ΠΠ°ΠΌΡΠΎΠ½, 1987).
ΠΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ?
Π Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π°ΠΌ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ, Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΈΠ½ΠΊΠ»ΡΠ·ΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ. Π₯Π°Π°ΠΊ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³ΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠΈΠ»ΠΈ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π³ΡΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ° (EOP), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ Π·Π°ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Ρ Π½Π° Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΊΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ (Haak et al., 2011). Π£ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ Π² EOP Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² Π½Π΅Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ, ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌΠΈ Π² ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆ, ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈΠ· ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ², Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π² ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π³ΡΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ΅. ΠΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»Π°, ΡΡΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎ Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌΡ ΠΊΡΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ Π±Π°Π»Π»Π° Π² ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅ ΠΈ ΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ SAT; Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π² EOP ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΎΡΠΊΠ°Π·ΠΎΠ² ~ 22% ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎ ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΌ ΠΎΡΠΊΠ°Π·ΠΎΠ² ~ 10% Π΄Π»Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ², Π½Π΅ Π² EOP. ΠΠΎΠ³Π΄Π° Π²ΠΎ Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΊΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π²ΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΡΡΠ° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ, Π½ΠΎ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ EOP ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ, ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΠ² ΡΠ°Π·ΡΡΠ² Π² ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Ρ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ. Π£ΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΡ Π² ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ°Ρ Π‘Π¨Π Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΠΎΠ΅Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΡΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π΄Π°ΡΡ Π΅ΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½Ρ Π²Π΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π΄Π»Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΡ ΠΊΡΡΡΠΎΠ².
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎ, ΠΡΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΠ°Π·ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ Π² ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½ ΠΈ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ Π½Π° Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ (2006). ΠΠ½ΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π΅ΡΠ»ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ, Π½ΠΎ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π€Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΠ½ΠΈ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΈ Β«Π±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ Π΄ΠΎΠ·ΡΒ» Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π³Π΅Π½Π΄Π΅ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ°Π·ΡΡΠ² Π±ΡΠ» ΡΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½. ΠΡΠΎΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ, ΡΡΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ (Laws et al. , 19).99; Π¨Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Ρ, 2001).
Β
ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ?
ΠΡΠ°ΡΠΊΠΈΠ΅, Π»Π΅Π³ΠΊΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΡΠΌΠΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ° ΠΏΠ°ΡΠ·Ρ β ΠΠ΅Π»Π°ΠΉΡΠ΅ Π΄Π²ΡΡ ΠΌΠΈΠ½ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠ·Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠ΅ 12β18 ΠΌΠΈΠ½ΡΡ, ΠΏΠΎΠΎΡΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΊ Π² ΠΏΠ°ΡΠ°Ρ . Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ. ΠΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π΄Π°Π΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π·Π°Π΄Π°Π²Π°ΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΈ ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡΡ ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΡΠΌΠΈ Π±Π΅Π· ΠΏΠ°ΡΠ·. (ΠΠΎΠ½ΡΡΠ»Π» ΠΈ ΠΠΉΡΠΎΠ½, 19 Π»Π΅Ρ.91; Π ΠΎΡ, 1980; 1986 Π³ΠΎΠ΄; Π ΡΠ», Π₯ΡΡΠ· ΠΈ Π¨Π»ΠΎΡΡ, 1980)
ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΡ βΠΠ°ΡΠ·Π° Π½Π° Π΄Π²Π΅-ΡΡΠΈ ΠΌΠΈΠ½ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠ΅ 15 ΠΌΠΈΠ½ΡΡ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Π²ΡΠ΅, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ ΠΈΠ· ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠΊΠ°. ΠΠΎΠΎΡΡΡΠΉΡΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ. ΠΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΏΠ°ΠΌΡΡΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ°ΠΌΡΡΡ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π» ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Π² Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ. (Brame and Biel, 2015; ΡΠΌ. ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ CFT ΠΏΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²)
ΠΠ΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ βΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΄ΠΈΠ² ΡΡΠΎ Ρ ΡΠΎΡΠ΅Π΄ΠΎΠΌ. ΠΠΎΡΠ»Π΅ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΄ΠΈΡΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΈ ΡΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½ ΠΌΠΎΠ³ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΡ ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΡ; ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΠΉΡΠ΅ Π·Π° ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΎΡΠ°. ΠΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΎΡΠΈΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Ρ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ· Π½Π΅Π²Π΅ΡΠ΅Π½, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΠΈΠΌ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΡΠΎΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ.
ΠΠΎΠ΄ΡΠΌΠ°ΠΉ-ΠΏΠ°ΡΡ-ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ β ΠΠ°Π΄Π°ΠΉΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ, Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ ΠΠ»ΡΠΌΠ°). ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΌΠ°ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ± ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ΅ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΠ½ΡΡΡ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΡΡΡΡ ΠΊ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΄ΠΈΡΡ ΠΈΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π²ΡΡ ΠΌΠΈΠ½ΡΡ. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ Π΄Π°ΠΉΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΎΡΡ. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ²Π΅Ρ ΡΠΎΡΠ΅Π΄Ρ ΠΈ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π°, ΡΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅Π΄Π°Π²Π½ΠΎ ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ.
ΠΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠ°ΠΆ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ConcepTests β ΡΡΠ° ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΠ° Β«Π΄ΡΠΌΠ°ΠΉ-ΠΏΠ°ΡΡ-ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠΉΒ» Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠ»ΠΈΠΊΠ΅ΡΡ). ΠΠ°Π΄Π°ΠΉΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ². ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΌΠ°ΡΡ Π½Π°Π΄ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΎΠΌ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³ΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π·Π° ΠΎΡΠ²Π΅Ρ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΡΡΡΡ ΠΊ ΡΠΎΡΠ΅Π΄Ρ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π² Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΊ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ² ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠΉΡΠ΅ Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΈΠΌΡΠ» Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅. ΠΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ², ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠΈΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Poll Everywhere, TopHat, TurningPoint). ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½Π°Ρ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½Π° Π² CIRTL MOOC ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ t o ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ STEM Π² ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅ . (Π€Π°Π³Π΅Π½ ΠΈ Π΄Ρ., 2002; ΠΡΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΠ°Π·ΡΡ, 2001)
ΠΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ»Ρ β ΠΠ°Π΄Π°ΠΉΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΎΡ Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΠΈΡ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΠ½ΡΡΡ. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ±Π΅ΡΠΈΡΠ΅ Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΡ Π² Π±ΡΠ΄ΡΡΠΈΡ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΡΡ . ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ Β«Π΄ΡΠΌΠ°ΠΉ-ΠΏΠ°ΡΡ-ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠΉΒ», ΡΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ. (ΠΠ½Π΄ΠΆΠ΅Π»ΠΎ ΠΈ ΠΡΠΎΡΡ, 19 Π»Π΅Ρ)93; Π₯Π°Π½Π΄Π΅Π»ΡΡΠΌΠ°Π½ ΠΈ Π΄Ρ., 2007)
ΠΠ°Π½ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π΅ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΉΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΠΊ β ΠΠ°ΠΉΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ°Ρ Π±ΡΠΌΠ°Π³ΠΈ; ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ. ΠΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ ΠΈΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°. (Handelsman et al., 2007) ΠΠΈΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ ΠΈΠ· ΠΡΡ ΡΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ°.
ΠΠ°ΡΡΠ° ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ β ΠΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π²ΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΠΌΠΈ. ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ (ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΊΡΡΠ³Π°Ρ ), Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΡΡΠ΅Π»ΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ. Π§ΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π»ΠΈ ΠΊΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Ρ Π² Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠΌ. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎ Π΄Π²Π° Π·Π° ΡΠ°Π·, ΡΠΈΡΡΡ ΡΡΡΠ΅Π»ΠΊΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π·ΠΎΠΉ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠ΅ΠΉ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠΈΡΡ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°, ΡΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠΈΡΡ ΠΈ ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠΈΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠ½ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ Β«ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Β» ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ². ΠΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ½Π»Π°ΠΉΠ½-ΠΊΠ°ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ Π² ΠΠ½ΡΡΠΈΡΡΡΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ. (ΠΠΎΠ²Π°ΠΊ ΠΈ ΠΠ°Π½Π°Ρ, 2008 Π³.) ΠΡΠΈΠΌΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ Π½ΠΈΠΆΠ΅.
ΠΠΈΠ½ΠΈ-ΠΊΠ°ΡΡΡ . ΠΠΈΠ½ΠΈ-ΠΊΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠΆΠΈ Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ°ΡΡΡ, Π½ΠΎ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ Π΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² (ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ 10 ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΠ½ΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΡ Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΊΠ°ΡΡΡ. Π§ΡΠΎΠ±Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄, Π΄Π°ΠΉΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ ΠΏΠΎ Π΄Π²Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Ρ Π² Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Ρ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΡΠΎ ΡΡΡΠ΅Π»ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π΄ΠΎΠ±ΡΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠΈΠ½ΠΈ-ΠΊΠ°ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΠ½ΠΈΡΡ Π»ΡΠ±ΡΠ΅ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΡ. ΠΠΈΠ½ΠΈ-ΠΊΠ°ΡΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΡΡΠΎ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ°ΡΡΡ, Π½ΠΎ ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΡ Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅, ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡΠΌΠΈ. (Π₯Π°Π½Π΄Π΅Π»ΡΡΠΌΠ°Π½ ΠΈ Π΄Ρ., 2007 Π³.)
ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΎΠΊ. ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΡΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ΅ΡΠΊΡ, ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΡΡ ΠΈΠ· Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠΏΠΈΡΠΊΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ², ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π±ΡΡΡΡΠΎ ΠΎΡΡΠΎΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ Π² ΡΠ΅ΡΠΊΠ΅. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ Π΄ΠΎΠ±ΡΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π² ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ Π½Π° Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ. ΠΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°ΡΡ ΡΠΎΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΠ½ΠΈ Π²ΠΈΠ΄ΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². ΠΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ, ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌ Π²ΡΡΠ²Π»ΡΡΡ Π½Π΅Π²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ. (ΠΠ½Π΄ΠΆΠ΅Π»ΠΎ ΠΈ ΠΡΠΎΡΡ, 19 Π»Π΅Ρ)93)
Π’Π΅ΡΡΠΎΠ²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΈΡΡ. ΠΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²ΡΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΊΠΎΠΏΠΈΡ Π²Π°ΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»Ρ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΊ, ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡ ΠΠ»ΡΠΌΠ° (Ρ ΡΠ΅ΠΏΡΠ΅Π·Π΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π³Π»Π°Π³ΠΎΠ»Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ). ΠΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°ΠΌ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π²Π°ΡΠΈΠΌ ΡΠ΅Π»ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ. ΠΠΎΠ΄ΡΠΌΠ°ΠΉΡΠ΅ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ Π»ΡΠ±ΠΈΠΌΡΠΌ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΡΠΌ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΈΡΡ, Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΡ. ΠΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π·Π½Π°ΡΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ Π·Π°ΡΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. (ΠΠ½Π΄ΠΆΠ΅Π»ΠΎ ΠΈ ΠΡΠΎΡΡ, 19 Π»Π΅Ρ)93)
ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ . ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΡΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ°ΠΉΡΠ΅ ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ ΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ , ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠΈΠΉΡΠΈ ΠΊ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠΎΡΡΡΠ΅Ρ ΠΈΡ ΠΊ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Β«Π Π΅Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉΒ» Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠΌΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ. (Π₯Π°Π½Π΄Π΅Π»ΡΡΠΌΠ°Π½ ΠΈ Π΄Ρ., 2007 Π³.)
ΠΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ. Π£ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π² Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ Π°ΡΡΠ΅ΡΠ°ΠΊΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ ΡΡΠΈΡ ΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·, ΡΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΊΠ»Π°ΠΌΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΡ, ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΊ, ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Β«ΡΡΠΎΒ» (ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅), Β«ΠΊΠ°ΠΊΒ» (ΡΠΎΡΠΌΠ°) ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ (ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ). ΠΡΠΎΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈ ΡΠΌΡΡΠ»Π° Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΆΠ°Π½ΡΠ°Ρ . (ΠΠ½Π΄ΠΆΠ΅Π»ΠΎ ΠΈ ΠΡΠΎΡΡ, 1993)
ΠΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π². ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΠ· Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡ ΠΎΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΡΠΈΠΉΡΠΈ ΠΊ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΠΎ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Ρ ΠΎΡΠΊΡΡΡΡΠΌ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ. ΠΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²ΡΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ, ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π·Π½Π°ΡΡ ΠΈΠ· ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ Π΄Π΅Π»Ρ, ΠΊΠ°ΠΊΠ°Ρ Π΄ΡΡΠ³Π°Ρ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ½Π°Π΄ΠΎΠ±ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ°ΠΉΡΠ΅ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°ΠΌ (3-5) ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ±Π΄ΡΠΌΠ°ΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡ, Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΏΠΎ ΠΊΡΡΠ³Ρ, Π·Π°Π΄Π°Π²Π°ΡΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΈ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°ΠΌ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΠΌΠΈ; Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ. ΠΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠ±ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ Π² ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π°ΡΠΊ ΠΈ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ.
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΠΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΎΡ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΉ, ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΡΡΡ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΠ»ΠΈΠ·Π°Π±Π΅Ρ ΠΠ°ΡΠΊΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (ΠΠ°ΡΠΊΠ»ΠΈ, 2010). ΠΠΆΠΎ ΠΡΠ½Π΄ΠΈ ΠΈΠ· CFT ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠΈΠ» Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΠ· Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΠΈΠ· ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ².
ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΡΠ‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅Π±-ΡΠ°ΠΉΡΡ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. Π Π½ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (TBL), ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌΡΠΌΠΈ Π·Π°ΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ (POGIL), Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (PBL). ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²Π΅ΡΠ½ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π½Π° ΠΈΠ΄Π΅Π΅, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΈΡΡ, Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅.
Β
Π‘ ΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π°ΡΠ°ΡΡ?
ΠΠ°ΡΠ½ΠΈΡΠ΅ Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΎ, Π½Π°ΡΠ½ΠΈΡΠ΅ Π·Π°ΡΠ°Π½Π΅Π΅ ΠΈ Π½Π°ΡΠ½ΠΈΡΠ΅ Ρ Π·Π°Π½ΡΡΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΡΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ. ΠΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ° ΠΏΠ°ΡΠ·Ρ, ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ° ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ°, ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ»Ρ ΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ° Β«Π΄ΡΠΌΠ°ΠΉ-ΠΏΠ°ΡΡ-Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡΒ» ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅ ΠΎΡΠΏΡΠ°Π²Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠ΅Π±ΡΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½Π΅Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ°ΠΌ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΠ½ΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΠ³Π΄Π° Π²Ρ Π½Π°ΡΠ½Π΅ΡΠ΅ Π²Π½Π΅Π΄ΡΡΡΡ ΡΡΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ, Π±ΡΠ»ΠΎ Π±Ρ Π½Π΅ΠΏΠ»ΠΎΡ ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ Π²Ρ ΡΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π°Π΅ΡΠ΅; ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΠ± ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Ρ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅, Π½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ ΠΈΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΈ (ΠΈ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ).
ΠΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠΉΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ Β«ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΒ»: Π½Π°ΡΠ½ΠΈΡΠ΅ Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΌΠ°ΠΉΡΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ Π²Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠ»ΠΈ, Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π»ΠΈ Π»ΠΈ ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΡΡ (ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π²Ρ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ Π±Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅), Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π²ΡΠ±Π΅ΡΠΈΡΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²Π°ΡΠΈΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌ Π΄ΠΎΡΡΠΈΡΡ ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π‘ΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ Π½Π° Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎΠΉ, Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ°ΠΌΠΈ (ΡΠΌ. , Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Lumpkin et al., 2015). ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, ΠΏΡΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΈΡΡΠΉΡΠ΅ΡΡ Ρ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π³Π°ΠΌΠΈ Π² Π²Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π΅ ΠΈ Π¦Π΅Π½ΡΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π° ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΎΡΠ·ΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π²Ρ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°Π΅ΡΠ΅ ΠΈ Π²Π½Π΅Π΄ΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ
ΠΡΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΉΡΠΎΠ², Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎΡ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ°:
- ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π½ΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² Π² Π½Π°ΡΠΊΠ΅
- ΠΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ
- ΠΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ ΠΎΠ½Π»Π°ΠΉΠ½-ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ
- MERLOT II (ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ½Π΅Ρ-ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ)
- Π¦Π΅Π½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΠΈΡΠΈΠ³Π°Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ°, ΡΡΡ.
Β
Π‘ΡΡΠ»ΠΊΠΈ
ΠΠΌΠ±ΡΠΎΡΠ·, Π‘.Π., ΠΡΠΈΠ΄ΠΆΠ΅Ρ, Π.Π., ΠΠΈΠΡΠ΅ΡΡΠΎ, ββΠ., ΠΠΎΠ²Π΅ΡΡ, Π.Π., ΠΠΎΡΠΌΠ°Π½, Π.Π., ΠΈ ΠΠ°ΠΉΠ΅Ρ, Π .Π. (2010). ΠΠ°ΠΊ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅: ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΡΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π‘Π°Π½-Π€ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΠΊΠΎ: ΠΠΆΠΎΡΡΠΈ-ΠΠ°ΡΡ.
ΠΠ½Π΄ΠΆΠ΅Π»ΠΎ, Π’.Π. ΠΈ ΠΡΠΎΡΡ, Π.Π. (1993). ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅: ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅ΠΉ . Π‘Π°Π½-Π€ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΠΊΠΎ: ΠΠΆΠΎΡΡΠΈ-ΠΠ°ΡΡ.
ΠΠ°ΡΠΊΠ»ΠΈ, Π. (2010). ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ²: ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅ΠΉ . Π‘Π°Π½-Π€ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΠΊΠΎ: ΠΠΆΠΎΡΡΠΈ-ΠΠ°ΡΡ.
Bonwell, C.C., and Eison, J.A. (1991). ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅: ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°Π·Π°ΡΡΠ° Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ . ASH#-ERIC ΠΡΡΠ΅Ρ ΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ β 1, ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π³ΡΠΎΠ½, ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΠΠΎΠ»ΡΠΌΠ±ΠΈΡ: Π£Π½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅Ρ ΠΠΆΠΎΡΠ΄ΠΆΠ° ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π³ΡΠΎΠ½Π°, Π¨ΠΊΠΎΠ»Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ.
ΠΡΡΠΉΠΌ, Π‘. ΠΠΆ. ΠΈ ΠΠΈΠ», Π . (2015). ΠΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ: ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΊΡΡΡΠ°Ρ Π±Π°ΠΊΠ°Π»Π°Π²ΡΠΈΠ°ΡΠ° ΠΏΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π½Π°ΡΠΊΠ°ΠΌ. CBE Life Sciences Education , 14 , 1β12.
ΠΡΠ°Π½ΡΡΠΎΡΠ΄, ΠΠΆ. Π., ΠΡΠ°ΡΠ½, Π. Π., ΠΈ ΠΠΎΠΊΠΈΠ½Π³, Π . Π . (ΡΠ΅Π΄.) (1999). ΠΠ°ΠΊ Π»ΡΠ΄ΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΡ: ΠΌΠΎΠ·Π³, ΡΠ°Π·ΡΠΌ, ΠΎΠΏΡΡ ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ»Π° . ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π³ΡΠΎΠ½, ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΠΠΎΠ»ΡΠΌΠ±ΠΈΡ: ΠΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΈ.
ΠΠ°ΡΡ, Π ., ΠΠ°Π»ΠΌΠ΅Ρ, Π‘., ΠΈ Π₯Π΅ΠΉΠ³Π΅Π», Π. (2015). ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅: Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π²ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ 16 , 173-186.
Π§ΠΈΠΊΠ΅ΡΠΈΠ½Π³, Π.Π. ΠΈ ΠΠ°ΠΌΡΠΎΠ½, Π.Π€. (1987). Π‘Π΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ² Ρ ΠΎΡΠΎΡΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ Π² Π±Π°ΠΊΠ°Π»Π°Π²ΡΠΈΠ°ΡΠ΅. ΠΡΠ»Π»Π΅ΡΠ΅Π½Ρ AAHE , ΠΌΠ°ΡΡ 1987 Π³., 3-7
ΠΡΠ°ΡΡ, Π§.Π₯. ΠΈ ΠΠ°Π·ΡΡ, Π. (2001). ΠΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅: Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ. 900:58 ΡΡΡΠ°. ΠΡΡΠ½Π°Π» ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ 69 , 970-977.
Fagen, A.P., Crouch, C.H., and Mazur, E. (2002). ΠΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ²: ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ· ΡΡΠ΄Π° ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°Ρ. Π£ΡΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ 40 , 206-209.
Π€ΡΠΈΠΌΠ°Π½, Π‘., ΠΠ΄Π΄ΠΈ, Π‘.Π., ΠΠ°ΠΊΠ΄ΠΎΠ½Π°Ρ, Π., Π‘ΠΌΠΈΡ, Π.Π., ΠΠΊΠΎΡΠΎΠ°ΡΠΎΡ, Π., ΠΠΎΡΠ΄Ρ, Π₯. ΠΈ ΠΠ΅Π½Π΄Π΅ΡΠΎΡ, Π.Π. (2014). ΠΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π½Π°ΡΠΊΠ°ΠΌ, ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅. Π’ΡΡΠ΄Ρ ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΊ Π‘Π¨Π 111 , 8410-8415.
Π₯Π°Π°ΠΊ, ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΠΠΎΠ»ΡΠΌΠ±ΠΈΡ, Π₯ΠΈΠ»Π»Π΅ Π ΠΈΡΠΠ°ΠΌΠ±Π΅ΡΡ, ΠΠΆ., ΠΠΈΡΡ, Π., ΠΈ Π€ΡΠΈΠΌΠ΅Π½, Π‘. (2011). ΠΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ°ΡΡ ΡΠ°Π·ΡΡΠ² Π² ΡΡΠΏΠ΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎ Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. ΠΠ°ΡΠΊΠ° 332, 1213β1216.
Π₯Π΅ΠΉΠΊ, Π . (1998). ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ: ΠΎΠΏΡΠΎΡ ΡΠ΅ΡΡΠΈ ΡΡΡΡΡ ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΊΡΡΡΠΎΠ² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ. ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΆΡΡΠ½Π°Π» ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ Β 66 , 64β74.
Π₯Π°Π½Π΄Π΅Π»ΡΡΠΌΠ°Π½, ΠΠΆ., ΠΠΈΠ»Π»Π΅Ρ, Π‘., ΠΈ ΠΡΡΠ½Π΄, Π. (2007). ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ . ΠΡΡ-ΠΠΎΡΠΊ: WH Π€ΡΠΈΠΌΠ΅Π½.
Π₯Π°ΠΉΠΌΠ°Π½, Π .Π’. (1980). Π£Π»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ²Π° Π² ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΡ . ΠΡΡ-ΠΠΎΡΠΊ: ΠΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ° ΠΠΎΠ»ΡΠΌΠ±ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ°.
Laws, P., Rosborough P, and Poodry, F. (1999). Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ Π½Π° Π²Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΏΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΆΡΡΠ½Π°Π» ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ 67 , S32βS37.
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎ, Π., ΠΡΠ°ΡΡ, Π.Π₯., ΠΠ°Π·ΡΡ, Π. (2006). Π‘ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π΅Π½Π΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΡΠ²Π° Π½Π° ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ. ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΆΡΡΠ½Π°Π» ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ 74 , 118β122.
ΠΠ°ΠΌΠΏΠΊΠΈΠ½, Π., ΠΡ Π΅Π½, Π ., ΠΈ ΠΠΎΠ΄Π΄, Π . (2015). ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠ± Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ. Π‘ΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΆΡΡΠ½Π°Π» ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ° 49 , 121-133.
ΠΠΎΠ²Π°ΠΊ, ΠΠΆ.Π. ΠΈ ΠΠ°Π½Π°Ρ, Π.ΠΠΆ. (2008). Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ, Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠ°Ρ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΡ, ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. Π’Π΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΡΡΠ΅Ρ IHMC CmapTools 2006-01 Rev 2008-01 (ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ Ρ http://cmap. ihmc.us/docs/theory-of-concept-maps).
ΠΡΠΈΠ½Ρ, Π. (2004). Π Π°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ Π»ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅? ΠΠ±Π·ΠΎΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΡΠ½Π°Π» ΠΈΠ½ΠΆΠ΅Π½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ 93 , 223-231.
Π ΠΎΡ, Π.Π. (1980). ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ ΠΏΠ°ΡΠ·Ρ ΠΈ ΠΈΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π² Π½Π°ΡΠΊΠ΅. Π Teaching the Sciences ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠ΅Π΄Π°ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ Π€. Π. ΠΡΠ°ΡΡΡΠ°. ΠΠΎΠ²ΡΠ΅ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅ΠΉ β 31. Π‘Π°Π½-Π€ΡΠ°Π½ΡΠΈΡΠΊΠΎ: ΠΠΆΠΎΡΡΠΈ-ΠΠ°ΡΡ.
Π ΡΠ», Π., Π₯ΡΡΠ·, Π.Π., ΠΈ Π¨Π»ΠΎΡΡ, Π.ΠΠΆ. (1987). ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ·Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ·ΠΎΠ²Π° Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ. ΠΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ 10 , 14-18.
Π ΡΠΈΡ-ΠΡΠΈΠΌΠΎ, ΠΠ°ΡΡΠ°ΡΡΡΠ΅ΡΡ, ΠΡΠΈΠ³Π³Ρ, Π., ΠΠΉΠ²Π΅ΡΡΠΎΠ½, Π₯., Π’Π°Π»Π±ΠΎΡ, Π ., Π¨Π΅ΠΏΠ°ΡΠ΄, Π.Π. (2011). ΠΠ»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΡΡΡΠ° Π±Π°ΠΊΠ°Π»Π°Π²ΡΠΈΠ°ΡΠ° Π½Π° ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ°ΡΠΊΠ° 331 , 1269β1270.
Π¨Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Ρ, Π. (2001). ΠΠΎΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½-ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎΠ² Π² ΠΡΠΈΠ½Π½Π΅Π»Π»-ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅Π΄ΠΆΠ΅: ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅. Π€ΠΈΠ·. Π£ΡΠΈΡΡ. 39 , 280β282.
Π‘ΠΏΡΠΈΠ½Π³Π΅Ρ, Π., Π‘ΡΠ°Π½Π½, Π.Π., ΠΠΎΠ½ΠΎΠ²Π°Π½, Π‘.Π‘. (1999).