Гуманистік психология. Маслоу концепциясы (Реферат)
Психологиядағы ірі бағыттардың бірі – гуманистік психология. Ол бихевиоризмге және психоталдау теорияларына қарсы бағытталған. Гуманистік психологияның негізін салушылардың басты мақсаты адам мәселесін түсіндіруде бихевиоризм мен фрейдизмнің кемшіліктерін түзеу және бірден-бір дұрыс, өмірлік психологияны таңдау болып табылады. Гуманистік бағыттың белгілі өкілдерінің бірі Абрахим Маслоу болды. А.Маслоу адам іс-әрекетінің, мінез-құлқыңың қайнар көзі адамның үздіксіз өзін-өзі тануға, өзін-өзі анықтауға ұмтылуы деп түсіндірді, өзін-өзі айқындауға қажеттілік әртүрлі қызметті қамтиды: бұл гуманистік қажеттілік, демек адамға жақсылық істеуге ұмтылу. XX ғ. екінші жартысында психологияға бірден-бір күшті әсер еткен ғылыми-техникалық революция. Қазір психологияда жан-жақты математикалық, ақпарат теориясының әдістері колданыла бастады, сонымен катар электрондық есептеу техникасы, компьютерлендіру жүйесі кең өріс алды. Психология биология және медицина салаларынан соңғы жаңалықтарды белсенді қабылдап отырды.
Гуманистік психология өкілдері — А.Маслоу мен К.Роджерс оқытуды ұйымдастырудағы басты принцип «дамытушы көмек» көрсету деп көрсетті. Бұл принциптің мәні мұғалім оқушыға не істеу керек екендігін көрсетіп, проблеманы ол үшін шешпей, оның белсенділігін және ішкі күштерін ояту қажет, өзі таңдау жасап, шешім қабылдап, жауап бере білуге үйрету қажет деп есептейді. К.Роджерс: «Дәстүрлі мектепте өктемшіл, еріксіз оқыту (когнитивтік оқыту типі) жүреді, мұнда оқу үдерісінде білімдерді мұғалім таңдаған бағдарламамен меңгеру ғана жүреді. Ал оқыту типі «тәжірибелік оқу» болу керек. Бұл оқу типі бойынша окушылар ерікті, өз бетінше іс-әрекетте, өзінің тәжірибесінде, пікірталас пен шешім қабылдау барысында оқып білім алуы қажет», — дейді [1].
Тұлғалық дамыта білім беру идеясы 80-жылдарда ынтымақтастық педагогикасында жүзеге асырылды. Ынтымақтастық педагогикасын жаңашылдар педагогикалық үдерісте үйлесімді дамудың қажетті шарты ретінде оған қатысушылардың ізгілікті өзара қатынасын орнату деп түсінді.Гуманистік психология көрнекті өкілдері А.Маслоу, К.Роджерс. Гуманистік психологияның негізін қалаушылардың алдына қойған мақсаты- бихевиоризм мен психоанализді дәріптеушілердің адам мәселесіндегі ауытқуларды орнына келтіріп, шындыққа жақындау, өміршен психологияны тандап алу еді. Өз зерттеулерінің объектісі ретінде гуманист- психологтар салуатты, шығармашыл жеке адам түсінігін таңдады. Бұлар талдауындағы жеке адамның мақсаты – өзін-өзі кемелендіру және мүмкіндіктерін өз күшімен ашып білу. А.Маслоу адам іс-әрекетінің, адамның мінезі мен қылығының негізі сол адамның өзін-өзі таныту мен өз мүмкіншіліктерін ашуға деген ынта-ықыласында деп есептеген. Өз мүмкіншіліктерін ашуға деген қажеттілік бірнеше қызметпен байланысты. Біріншіден, мұндай гуманистік қажеттілік – адамға, қоғамға тек жақсылық келтіруге ұмытылу.
Гуманистік психология тұжырымының өзегі: адам өз бойында алғашқы қаланған, қолынан келетінінің бәрін жүзеге асыруы тиіс.
Жеке адам психологиясын анықтауда гуманистік психологияның да өзіндік үлесі бар. Жеке адам психологиясы мен мінезі гуманистік дәстүрге сай құрылымда зерттелінді және ол зерттеулерді психодинамикалық, интеракционды, құрылымды-динамикалық, экспериментті емес типіне жатқызуға болады. Негізінен адамның ішкі тәжірбилік құрылымы мен дамуына өзіндік сана мен ойлануына мән беріп, оларды кеңірек сипаттайды. Оларды адам нені қабылдайды, қалай түсінеді және өз өмірінің нақты жағдайларын қалай түсіндіреді деген сияқты сұрақтар қызықтырды. Олар осылай тұлға феноменологиясын сипаттды. Өмірлік тәжірбиесіне негізделіп, «өмір мәні» «құндылықтары», «өмірлік мақсаты» және т.
Тұлға теориясындағы гуманистік бағыт бойынша екіге бағытталған. Біріншісі: «клиникалық» американ психологы К.Роджерс көзқарасымен, екіншісі: «мотивациялық», өкілі Маслоу. Осы екі бағыттың арасындағы кейбір айырмашылыққа қарамастан оларды көптеген ортақтақтар біріктіреді.
Гуманистік бағыт бойынша адам өзінің табиғатында жақсы және өзін-өзі жетілдіруге ұмтылады. Адамның туа берілген табиғаты онша тұрақты дамуға творчествоға, өзін-өзі жетілдіруге, өзін-өзі жүзеге асыруға ұмтылады.
Маслоу теориясының негізгі тезистерінің бірі – ол индивидтің тұтастығы.
Бұл бағыт бойынша әр адамды уникалды ұйымдасқан тұтас жүйе ретінде қарастыру қажет. Уникалды – ешқашан қайталанып келмейтін деген сөз.
Творчествролық потенциал адамның неғұрлым универсалды сипаты,барлық адамға тән.
Маслоу психология ғылымының неғұрлым универсалды негізі ретінде психикалық ешқандай ауытқуы жоқ, өзін-өзі өзектендіру адамды зерттеу керек дейді.
Гуманистік психологияның негізін қалаушы, американдық гуманистік теориялардың бір өкілі, психолог – К.Роджерс ұзақ мерзімді клиникалық зерттеу жұмыстары нәтижесінде өзінің феноменологиялық теориясын және осы теорияға сүйенген “клиентке бағытталатын терапиясын” қалыптастырды.
К.Роджерс бойынша, адам – табиғаты бойынша конструктивтік, реалистік және белгілі бір мақсаттар мен өзіндік жетілдіруге ұмтылған белсенді тіршілік иесі. К.Роджерс, сондай-ақ, реструктивті-аномалды импульсивті мінез-құлық реакцияларын мойындайды, бірақ мұндай реакциялар тұлғаның шын мәніндегі ішкі табиғатына сәйкес болмаған жағдайларда көрінеді деп есептеген. Тұлғаның жүріс-тұрысы, оның субúективті қабылдауы мен танымы терминологияларын да түсіне аламыз.
Тұлғаның мұндай ішкі жүйесі сыртқы жүріс-тұрысын анықтауда негізгі рөл атқарады. К.Роджерс бойынша, әр адам әр құбылысты субúективті қабылдайды және әр құбылысқа субúективті реакция көрсетеді, яғни осы субúективті тәжірибе Роджерстің феноменологиялық теориясының негізгі тезисі болып табылады.Феноменологиялық психологияның негізгі тұжырымы бойынша, феномендердің психологиялық шындығы субúективті қабылдауға сүйенеді, шын мәніндегі шындық — бұл ағза қабылдауының және интерпретацияның шындығы. Тұлға өміріндегі негізгі мотив – ол өзіндік жандандыру тенденциясы, ағзаның барлық қабілеттерін дамытып қана қоймай, тұлға дамуы мен тұтастығын да қамтамасыз етіп отырады. Осы фундаменталды тенденция К.Роджерс қалыптастырған бір ғана негізгі мотивациялық конструктор болып табылады.
К.Роджерс тұлғаның өзіндік сана-сезімін, “мен” тұжырымдамасын қалыптастыруға негізгі мән берді, өзіндік сана құрылымында идеалды және реалды “мен” бейнесін толық көрсеткен. “Мен” бейнесінің дифференсациялануын, субúективті мәнділігінің артуын тұлға дамуының негізгі көрсеткіші ретінде қарастырады.
Невроздың негізгі себебі – идеалды “мен” мен реалды “мен” арасында үлкен алшақтықтың болуы. К.Роджерс бойынша, “мен” тұжырымдамасының дамуы үшін қажетті шарттар мыналар:
1. Позитивті қабылдау. К.Роджерс бойынша әмбебап және өзіндік “мен-нің” пайда болуы, “мен” тұжырымдамасының дамуы осыған байланысты. Позитивті қабылдау қажеттігі туа берілген, оның негізгі 2 жағы бар: біріншіден, өзінің позитивті қабылдануы; екіншіден, өзінің басқаларды позитивті қабылдауы.
2. Құндылық шарты. Позитивті қабылдау қажеттігі қанағаттанғаннан кейінгі негізгі шарт – тұлғаның құндылық бағаларының қалыптасуы.
3. Шартсыз, бағалаусыз позитивті қабылдау.
Абрахам Маслоу 1908 жылы 1 сәуірде Нью-Йоркте дүниеге келген. Оның ата-анасы сауатсыз, анасы діндар адам болған. А.Маслоуға ол: “әрбір істеген ісің үшін құдай алдында жауап бересің”, – деп ылғи ұрсып отыратын. Осының нәтижесінде А.Маслоу дінді жек көріп, құдайға сенбей, оған күмән келтіретін болған.
Ол заңды оқығысы келіп, Нью-Йорктегі Сити колледжіне тапсырды. Екі аптадан кейін өзінің адвокат бола алмайтынына көзі жетеді де, Корнелск университетінде эклектикалық курсқа қатыса бастайды. Ол жас кезінде Висконсин университетінде психология бойынша академиялық курсты бітірген. 1930 жылы бакалавр дәрежесін алып, 1934 жылы ғылым докторы атанады. Оқып жүрген кезінде ол Висконсинде белгілі психолог Гарри Харлоумен бірге жұмыс істейді.
Гуманистік ғылымның негізгі ортақ түсінігі өзін-өзі таныту болып табылады. Ол Фрейд психикасының ауру бөлімін сау бөліммен толықтыру керектігіне тоқталған. Сондықтан Маслоу өзінің зерттеу жұмысын әйгілі ұлы адамдарды зерттеуден бастаған, жаны сау, шығармашылық қабілеттері өте жоғары дамыған. Бұл тізімде Авраам Линкольн, Томас Джеферсон, Альберт Эйнштейн, Франклин Рузвельт, Альберт Швейцер және т.б. болған.
А.Маслоудың докторлық диссертациясы колоннадағы маймылдардың доминантын және сексуалды жүріс-тұрысын зерттеуге арналған.
А.Маслоу өзін-өзі таныту теориясында психоанализге және бихевиоризмге қарағанда тұлға табиғатының мүлде қарама-қайшы анықтамасын ұсынады: адам табиғатынан жақсы және өзін жетілдіруге қабілетті, адамдар – саналы әрі ойлы жаратылғандар, адамның мәнділігінің өзі оны тұлғалық өсуге, шығармашылық пен өзіндік жеткіліктілік бағытында тұрақты қозғалысқа итермелейді.
Бұл теориядағы адамның дамуы, бір жағынан, адамның әлеуметтік, интерактивтік тәуелділігі, екінші жағынан, оның өзін-өзі танытуымен байланысты танымдық, когнитивтік табиғаты ңжарқырап көрінетінң деңгейлерге ие қажеттіліктер баспалдағымен көтерілу ретінде көрінеді. Автор: ңАдамдар жеке мақсаттарды іздеуге себептенеді және бұл олардың өмірін мәнді, әрі саналы етедің, — дейді. Себептену мәселелері тұлғаның гуманистік теориясында орталық болып табылады және адамды қанағаттануға сирек жететін ңүміткер жан иесің ретінде сипаттайды.
А.Маслоу теориясының негізін мынадай түсініктермен айтуға болады:
1. Әр адам — ерекше ұйымдасқан тұтастық ретінде қарастыратын тұжырым, яғни тұлғаның негізгі сипаты тұтастық болып табылады.
2. Адам өзінің ішкі табиғаты бойынша гуманды, әр адамда өзін-өзі таныту, өсу потенциалы бар.
3. Шығармашылық потенциал әр адамға тән, әмбебап сипаттама болып табылады.
4. Психологиялық зерттеу. Денсаулыққа мән беру керектігі туралы тұжырымдама.
Гуманистік психологияда тұлғаның өсуі өзі жеке, автономды болуы, толысуы, психологиясының сау болуы (К.Роджерс бойынша ) немесе өзінің алдына билік мақсаттар қойып, соны орындауға ұмтылу (А.Маслоу бойынша).
Сонымен, өзін-өзі дамыту дегенді қортындылап, қысқа сөзбен түсінік беретін болсақ: өзін-өзі дамыту – толыққанды өмір сүріп, өзінің не үшін өмір сүріп жатқанын біліп, өмірінің мәнін түсіну.
Өмірдің мәнін түсіну әр қарай өзін-өзі дамытудың жоғарғы түрі – өзін-өзі белсендірілуге өтеді.
Өзін-өзі дамытудың мақсаты «басқалардан кем болмау, басқалардан артық болу» мақсатымен тұрып қалу емес, «бұрынғыдан да жақсы болу, бұрынғы жетістіктерден де биік жетістіктерге жетуге» ұмтылу.
Өзін-өзі дамытудың түрлері санқырлы. Мысалы, адам жаңа білімді игеру арқылы, жаңа іспен айналысу арқылы тағы бір саты жоғары көтеріледі. Алдына белгілі бір мақсат қойса, мысалға адамдармен таласып–тартыспауды мақсат етіп қойса, сол мақсатын орындаса, ол жаңа бір белесті алады. Зиянды әрекеттерден бас тартса, бұл да өзінің даму барысында жаңа бір сатыға көтерілу деп есептеледі.
Өзін-өзі дамыту қалай іске асады? Бұл өзін-өзі тәрбиелеу барысында іске асады, яғни адам өз өмірімен бәсекеге түсіп, өзінің алдына міндет қояды, өзіне-өзі бұйрық береді. «Өзін-өзі дамытудың» мақсатқа жету қортындысы – адамның өзіне-өзі көңілі толуы, өзінің жетістіктерін көруі, алдына қойған мақсатын орындай алуы, өз өміріне ризалығы, өз істеріне көңіл толуы, айналасындағы адамдармен жақсы қарым-қатынасы.
Өзін-өзі белсендіру – өзін-өзі дамытудың жоғарғы формасы, ол алдынғы екі формамен тығыз байланыста, әсіресе өзін-өзі дамытумен көптеген ортақ мақсаты мен себептері бар. Өзін-өзі белсендіру теориясының авторы А.Маслоудың анықтамасы бойынша, өзін-өзі белсендіру – бұл әркімнің өзіне берілген міндетін орындауы, өзіне берілген қасиетті пайдалану арқылы айналасына әсер етуі. Өзін-өзі белсендіруге қажеттіліктен адам өз өмірінің мәнін іске асыру мүмкіндігі туындайды. Гуманистік психология зеріттеушілерінің бірі – В.Франкл бойынша, адам өмірінің мәні ол баста берілмейді, оны іздеп табу керек, оны іздеп табудың үш жолы бар дейді: біздің немен айналысуымыз (шығармашылық, жасау т.б.), біздің өмірден алатынымыз (күйзеліс, қуаныш т.б.), тағдырымызды өзгерте алмауымыз себепті, солай қабылдауымыз. Осы құндылықтардың үш бөлігі бар: жасампаздық, бастан өткеру, қарым-қатынас.
Адам өмірінің мәнін табудың жолы ар-ұят дейді, В.Франкл [4]. Ар-ұят – белгілі бір жағдайда өмірдің мәнін интуитивті іздеу. Өмірдің мәні дегеніміз бақытқа жетіп, өмірдің рахатын іздеу емес, жасампаздық, бастан өткізу, қарым-қатынас құндылықтарын іске асыру.
Өзін-өзі белсендіру мақсаты – қас-қағым сәтте толыққанды өмір сүру. Бірақ адам бұл уақыттың қысқа екенін сезінбейді, егер адамның өмірі мән-мағынаға толы болса, ол өзін толық аша алса, өзінің қажеттілігін сезіне білсе, ол өзіне де, өз өміріне де өте риза болып, өмірінің ақырына дейін белсенділігін жоғалтпай, өмірінің табыстарына қуанып, өзінің істеріне көңілі толумен болады.
Әрине, алдыңғы жағдайлар сияқты, өзіндік өзектілікте де кері беталыс бар, ол – өзінің істеу керек әрекеттерін орындамау, осыдан өзін-өзі алдау, өзін-өзі қорғау үшін әртүрлі сылтаулар іздеу басталады, оның түбі торығуға, үмітсіздікке әкеліп соғады.
Сонымен, өзін-өзі белсендіру үрдісінде адам болымысының екі бағыты тоғысады: өзіндік тану мен өзіндік өсу. Өзін-өзі тану арқылы, адам өзінің қажеттілігін мойындату үшін өз дарынын, қабілетін, мүмкүндіктерін барынша аша түседі және соларды пайдаланады.
Өзін-өзі белсендіруді сезіну – өмірінің мәнін табу, өзін толық ашу, өз міндетін толық орындау, өмірді толық сезініп, өз өмір сүруінің басты қажеттілігін түсіну, сезіну.
Өзін-өзі белсендірудің қандай амал-әдістері бар? А.Маслоу оның 8 түрлі жолын бөліп көрсетеді:
1. Бүкіл болымысымен бастан өткеру.
2. Өмір әрқашан таңдау үрдісінен тұрады: алға жылжу немесе кейін шегіну; жеке таңдаулар: өтірік айту немесе шындықты айту, ұрлық істеу немесе ұрламау т.б., бір сөзбен айтқанда, өсуді таңдау мүмкіндігі.
3. Адам өзін-өзі тыңдай білу қасиеті, яғни, өзгенің емес, өз пікіріне сүйену.
4. Адал болу қасиеті, өзіне жауапкершілік ала білу қасиеті.
5. Ерікті болу қасиеті.
6. Өз мүмкіндіктерін өзектендіру нысаны және оның қортындысы.
7. Қатты күйзеліс, әп-сәттегі рахат сәттеріне кепілдік беру мүмкін емес, оны іздеп әуре болудың да қажеті жоқ.
8. Адамның өз психологиялық паталогиясын табуы, одан қорғануы және оны жоюға күш салуы.
Өзіндік өміршеңдіктің қорытындысы – өз өмірінің мәнін түсіну, қателіктерді түзету арқылы дұрыс жолға шығу, өзіңді тұлға ретінде мойындату, өзіңнің ерекшелігіңді, ешкімге ұқсамайтындығыңды, жан-жақтылығыңды мойындату.
Гуманистік психология-американдық, қазіргі батыстық бағыттардың бірі, 50-ші жылдары Калифорнияда туындады. Гуманистік психологияның зерттеу пәніне өзін-өзі белсендендіруге ашық мүмкіндік беретін толық жүйе ретіндегі тұлғаны жатқызады. Ол егер адамға өз тағдырын таңдау мен бағыттауға мүмкіндік берсе, әрбір адамның даму мүмкіндігіне негізделеді.Оның негізгі принциптерінің құрылуы мен пайда болуы американдық психолог А.Маслоудың есімімен байланысты. Оның орталық көзқарасына-шынайы психикалық денсаулықты көрсететін максималды шығармашылық, өзін-өзі ұйымдастыру қажеттілігі туралы көрініс, тұлғаның құрылу түсінігі болып табылады.
А. Маслоу бойынша тәрбие мен қоғамдық нормалар адамдарды өздерінің сезімдері мен қажеттіліктерін ұмытуына және басқалар атаған құндылықтарды қабылдауына мәжбүрлейді. Сондықтан адамдардың негізгі қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндіктері жоғары деңгейдегі қажеттіліктерді қанағаттандыру мен пайда болуға кедергі жасап, шектеулі болып келеді.
Қажеттіліктер – жеке адамның, әлеуметтік топтың, қоғамның тіршілік әрекетін қамтамасыз ету үшін обьективті түрде керек нәрсеге мұқтаждық, белсенді әрекеттің ішкі қозғаушысы. Қажеттіліктер субьект пен оның қызметінің өзара байланысын көрсетеді, әуестіктен, мүдделерден, мақсаттардан және мінез-құлықтан көрініс табады. Қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатты іс-әрекеттің нәтижесінде іске асады. Қажеттілікті тәрбиелеу тұлғаны қалыптастырудың орталық міндеттерінің бірі болып табылады.
Бихевиористік бағыттың дамуына зор үлес қосқандардың бірі – американ психологы, гуманистік психологияның жетекшілерінің бірі Абраам Маслоу (1908 -1970). Ол адам іс-әрекетінің, адам мінез-құлқының, қылықтарының негізгі көзі ретінде — адамның өзін-өзі танытуға ұмтылуын, өзін-өзі көрсетуге ұмтылуын қарастырды. А.Маслоу өзінің меншікті биографиялық әдісін пайдаланады. Ұлы адамдардың өмір тарихын, биографияларын зерттей отырып, мынадай тұжырымға келеді: өзін-өзі таныту қажеттілігі – дені сау адамдарда ғана пайда болады.
А.Маслоудың пікірі бойынша, өзін-өзі таныту туа біткен құбылыс, ол адам табиғатына енеді. Адамгершілік, жақсылық жасау, жақсылық тілеу адамның өзегін құрайды. Адам осы гуманистикалық қажеттіліктерін жүзеге асыра білуі керек. А. Маслоу теориясындағы бұл тұжырым дұрыс деп саналды. Өз көзқарастарын ол “Адамдық мотивация теориясы” (1934), “Психологияға шолу”(1934), “Мотивация мен индивидуалдылық” (1970) атты ғылыми еңбектерінде баяндаған. Маслоу “қажеттіліктер пирамидасы ” деп аталып кеткен ынтаның (қажеттіліктердің) иерархиялық теориясын жасаушы ретінде танымал ғалым. адамның қажеттілктерінің күнделікті және олардың ынталандыруға әсері туралы еңбегінен еңбегінен білген бихевиорисердің бірі болып А.Маслоу табылды.
Онымен құрастырылған кең танымал қажеттіліктердің иерархиясы келесі негізгі ойлар мен алғы шарттарды кіргізеді:
• адамдар үнемі қандай да қажеттіліктерді сезеді;
• адамдар бөлшек топтарға біріккен күшті белгіленген қажеттіліктер жинағын бастан кешіреді;
• қажеттіліктер тобы бір-біріне қатысты иерархиялық түрде орналасқан;
• қажеттіліктер қанағаттандырылмаса, адамды іс-әрекеттерге түрткілейді. Қанағаттандырылған қажеттіліктер адамдарды қайта ынталандырмайды;
• егер қажеттілік қанағаттандырылса, оның орнын басқа қанағаттанбаған қажеттілік басады;
• көп жағдайда адам бір-бірімен жинақтылық қатынаста болатын бір уақытта бірнеше әр түрлі қажеттіліктерді сезеді;
• «пирамиданың» негізіне жақын тұрған қажеттіліктер ең бірінші ретте қанағаттандыруды талап етеді;
• жоғарғы деңгейдегі қажеттіліктер төменгі деңгейдегі қажеттіліктер қанағаттанған соң адамға белсенді түрде әсер етуді бастайды;
• төменгі деңгейдегі қажеттіліктерге қарағанда жоғарғы деңгейдегі қажеттіліктердің көп санымен қанағаттанулары қажет.
Маслоудің іліміне сәйкес адам түрлі қажеттіліктерге ие, оларды негізгі 5 категорияға бөлуге болады:
Биологиялық және физиологиялық қажеттіліктер: тамақ, су, баспана, жылу, жыныстық қатынас, ұйқы, физикалық тәуелсіздік сияқты қажеттіліктер келесі деңгейге ауыспай тұрып қанағаттандырылуы керек.
Адамның өмір сүруі үшін ең алдымен ауа қажет. Ауа тіршілік көзі. «Ауа өмір тынысы» деп халық бекер айтпаған. Тыныс алу тоқтаса, өмір де тоқтайды. Айналамызда жасыл өсімдіктер неғұрлым көп болса, ауада соғұрлым таза. Таза ауада демалу, спортпен шұғылдану, салауатты өмір салтын ұстану — әрбір адамзаттың негізгі қажеттілігі.
Адам аштыққа ұшыраса, ол ең алдымен тамақ іздейді. Дұрыс тамақтану адам денсаулығының құрамдас бір бөлігі болып табылады. Күніне бір-екі рет қана тамақтану дұрыс емес, белгілі мөлшерде үш, төрт рет тамақтану керек. Үшінші тамақ құнарлы болғаны жөн. Дұрыс тамақтану — адамның денсаулығының негізі, ол ағзаның қоршаған ортаның әртүрлі қолайсыз жағдайларына төзімділігін арттырады. Биологиялық қажеттіліктер орындалғаннан кейін, баспана, жылу, жыныстық қатынас, ұйқы, физикалық тәуелсіздік сияқты қажеттіліктер келесі деңгейге ауыспай тұрып қанағаттандырылуы керек.
Қауіпсіздікке және болашаққа сеніммен қарау қажеттілігі (экзистенциялық қажеттіліктер) қорғау, тәртіп, заң, шек қою, тұрлаулылық және т.б. болашағы болжанған және бірізділікке негізделген өмір болуын көздейді.Адам денсаулығы мен жұмысқа қабілеттілігін сақтап қалу үшін жарақаттанудан қашық болуға тырысады. Адам қауіпсіздікте және жинағының сақталуында психологиялық қажеттілікті сезеді. Қажеттіліктің осы түрі адамдарды өрттен сақтану келісімдерін жасауға немесе өзінің ақшасын банкте сақтауға итермелейді.
Сүйіспеншілікке және қарым-қатынасқа деген қажеттіліктер (әлеуметтік қажеттіліктер). Адам ұжымның мүшесі болуға, бірлескен іс-шараларға қатысуға ұмтылады. Ол адамдардың көңілін өзіне аударғысы келеді, жақын араласушылық пен қолдауға, достық пен махаббатқа мұқтаж.
Құрмет көрсетілуін қажет ету (беделді қажеттіліктер) Адам өзін сыйлауды, оның қол жеткізген жетістіктеріндегі шеберлікті мойындауды, құзыреттілікке ие болу ниетіне жол ашуды, қызмет сатысы бойынша өсуді, айналадағылардан сыйласушылықты, ұжымдағы лидерлік позицияны үстануды қажет етеді.
Өзін-өзі таныту қажеттіліктері (рухани қажеттіліктер). Адам өзінің білімін, қабілеттіліктерінің, біліктілігі мен дағдыларын барынша толық пайдалануға ұмтылыс танытады. Бұл қажеттіліктер өз көрінісін өнер, тұлғаның өзін көрсетуі арқылы көрініс табады [5]. Маслоу оқуды өзін өзі көрсетудің бір жолы ретінде қарастыруға болады деп ойлайды. Өзін өзі көрсету басты мақсат болғанымен, басқа сатылармен байланысты мақсаттар да басымдыққа ие бола алады. Бұған жұмысты аяқтағаннан алатын рахат сезімі мен импульстарды бақылауды жатқызуға болады.
Физиологиялық және қауіпсіздік пен болашаққа сеніммен қарау қажеттіліктері алғашқы ретті (базисті) қажеттіліктерге жатады, ал қалғандары – екінші ретті (туынды) жатады, олар үнемі өзгеретін немесе метақажеттіліктер деп аталады. Қажеттіліктерді иерархиялық құру теориясы әрбір қажеттіліктердің табиғаты қандай деген сұраққа жауап бермейді. Бұл теорияның негізгі міндеті адамды ынталандыруға қажеттіліктің әсер етуінің белгілі динамикасын біле отырып, адамға әсер ету оған белгілі дәрежеде өзінің қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік беруін көрсетуге ұмтылу болып табылады.
Бұл теория қазіргі басқару теориясы мен тәжірибесінің дамуына үлкен әсерін тигізді. Бірақ өмір осал жерлері бар екенін де көрсетті. Біріншіден, қажеттіліктер көптеген жағдайлы факторларға байланысты түрліше көрінуі мүмкін (жұмыстың мазмұны, ұйымдағы жағдай, жас, жыныс және т.б.). Екіншіден, бір топ қажеттіліктің басқа қажеттіліктің артынан Маслоу “пирамидасы” көрсеткендей, жүруі мүмкін емес. Үшіншіден, жоғары деңгейдегі қажеттіліктердің қанағаттануы олардың ынталандыруға әсер етуді әлсіздендіруге әкелуі міндетті емес. Осы ережеден басқа оның қанағаттану дәрежесіне қарай ынталандыруға өзінің әсерін әлсіздете және тіпті күшейте алатын өзін көрсету қажеттілігі болып табылады.
Тұлғаның дамуын түсіндіруге арналған негізгі принциптер: жоғарыдағы қажеттіліктерді ұйымдастыруға кіріспес бұрын, төмендегі қажеттіліктерді қанағаттандыру қажет. Онсыз жоғары деңгейде тұрған қажеттіліктер қанағаттандырылмайды [6]. Негізінде адам қажеттіліктер табалдырығына неғұрлым көп көтерілсе, соғұрлым ол дара және дені сау, гуманды болады. Пирамиданың ең үстінде өзін-өзі белсендендірумен байланысты қажеттіліктер тұрады. Бұл деңгейге тек 1% ғана жетеді. Көбісінің өзінің потенциалына көзі жабық және оның бар екенін білмейді. Қоғамда тұлғаны белсендіндіру тендециясы бар, оған қоршаған орта әсер етеді. Ол отбасына да қатысты: достық, сенімділік, қауіпсіз, қажеттіліктері қанағаттандырылған ортада өскен балаларда өзін-өзі белсендендіруге де мүмкіндік бар. Негізінде, егер адам өзін-өзі белсендендіру деңгейіне шықпаса, бұл дегеніміз төмендегі қажеттіліктердің біреуінің «шектелгендігі».
Тұлғаның дамуы – бұл өзінің «шынайы Менін» түсінудегі тенденция сияқты өзін-өзі белсендендіру мен өзінің «шынайы Менін» түсінудің жоғарылау, конкуренттіліктің жоғарылауы [7].
«Өзін-өзі белсендендіру» дегеніміз не? деген сұраққа А. Маслоу: «Өзін-өзі белсендіруде адамдар белгілі бір іс-әрекетке енгізіледі. Тұлға осы іске берілгендіктен, ол үшін құнды болып табылады».
Топқа ену мен өзін сыйлау сезімі-өзін өзі өзектендіруге қажетті жағдай, өйткені адам өзін тек өзі және басқалар туралы ақпарат алғанда ғана түсіне алады. Керісінше, тұлғаның дамуына кедергі жасайтын патогендік механизмдер мыналар: шынайылыққа қатысты пассивті позиция, шығарып тастау және «Менді» қорғаудың басқа амалдары, проекция, ауыстыру, заттардың шынайы жағдайын ішкі тепе-теңділікке қарай бұрмалау.
Сонымен тұлғаны өзін-өзі өзектендіру теориясы бойынша, адамның міндеті- қоғамда өзіндік түрде болу.
Қорыта келгенде, өзіндік даму қиын, күрделі, жан-жақты үрдіс екенін көрдік, оның жақсы немесе кері жақтары барын, өз-өзінің мақсаты, түрлері, кескіні барын көрдік. В.Франкл мынадай жақсы сөз айтқан еді: «Тағдырды өзгерту мүмкін емес, егер оны өзгерте алсақ, ол тағдыр болмас еді. Адам оны өзгерте алмайды, әйтпесе ол адам болмас еді». Өзін-өзі жасау қабілеті – адамдық болымыстың ерекше билігі.
Психологиялық механизмдердің мәселелеріне тоқталайық: олар өзін-өзі қабылдау және өзін-өзі болжау.
Өзіндік дамудың механизмі ретіндегі өзіндік қабылдау және өзіндік болжау. Өзіндік танудың механизмдері жайлы сөз болған уақытта біз сәйкестік өзімізді бірдеңемен теңестіруге әкелетінін байқадық, ал рефлексияда (сананың өзіне психикалық көз жүгіртуі, өзіне назар аударуы) өзімізге сырттан қарайтынымызды байқадық және өзін-өзі болжау адамның өз-өзін, кейбір қасиеттерін қалай қабылдауына тікелей байланысты.
Сондықтан, тағы бір еске салып өтейік: өзіндік қабылдау – ол адамның өзін-өзі тануы, өзіндік дамумен қатар жүретін құбылыс.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Роджерс К. Взгляд на психотерапию. Становление человека. – М., 1994.
2. Маслоу А. Новые рубежи человеческой природы.–М.: 2010.
3. Маслоу А. Дальние пределы человеческой психики. – СПб, 1997.
4. Франкл В. Психотерапия на практике. – СПб, 1999.
5. Орақова А.Ш, Корнилова Т.Б. Коуч – мұғалімнің жұмыс кітабы. – Алматы, 2014ж.
6. Аймауытов.Ж. Психология. Алматы. 1995ж.
7. Жақыпов С.М. Жалпы психологияға кіріспе — «Алматы университеті», Оқу құралы – 2012 ж.
Гуманистік психология: тарихы, теориясы және негізгі принциптері — Психология
Вызшақ: 7 лекция Адам философиясыМазмұны
- Гуманистік психология: жаңа парадигманы ашу
- Гуманистік психология дегеніміз не?
- Феноменология? Экзистенциализм? Ол не?
- Феноменология
- Экзистенциализм
- қорытындылау
- Манифест
- Гуманистік модельдің әртүрлі шектеулері
- Сіздің өміріңізді қиындату өнері
- Библиографиялық сілтемелер:
Ең үлкен&
Психологияның әртүрлі тәсілдерін қарастыруға тырысу Гуманистік психология бұл постмодернизмде өрлеп келе жатқан ағымдардың бірі. Бүгін біз оның тарихы мен негізгі аспектілерін ашамыз.
Гуманистік психология: жаңа парадигманы ашу
Егер сіз байқампаз адам болсаңыз, Адамдар біздің өмірімізді қиындатуға бейім екенін байқадыңыззаттардың неліктен екеніне таңдану. Мен дәрігерлер, инженерлер мен бағдарламашылар өздеріне қоятын асептикалық «неге» емес, сұрақтың басқа нұсқасына сілтеме жасаймын. сіздің мүмкін жауаптарыңыздың түкке тұрғысыздығына нұсқайды: «Бұл фотосурет маған не ұсынады?», «Мен неге мен болдым?», «Көшеде мен не істеп жүрмін?».
Бұл сұрақтар бізді тығырықтан шығаратын сұрақтар емес, бірақ біз оларға жауап беру үшін уақыт пен күш жұмсаймыз: экономикалық тұрғыдан жаман келісім.
Демек, пайдасызға деген бейімділік біздің ойлау жүйеміздегі жетілмегендік екенін түсінеміз бе? Олай емес шығар.
Ақыр аяғында, трансценденттікке деген бұл ежелгі заманнан бері бізде болған және содан бері ол қате болмаған сияқты. Кез келген жағдайда, мүмкін экзистенциалды іздеу бізді адам ретінде анықтайтын сипаттамалардың бірі екенін түсінуіміз керек. Мүмкін, егер біз ойлауымызды басшылыққа алатын логиканы жақсырақ түсінгіміз келсе, біз өзімізді адам ететін барлық аспектілерді түсінуден бас тартпайтын психологиялық ағым, гуманистік психология деп білетін нәрселердің ұсыныстарын қарастыруымыз керек шығар.
Гуманистік психология дегеніміз не?
Гуманистік психологияны психологиялық ағымдардың картасына орналастыру туралы алғашқы белгілер оның басты чемпиондарының бірінде кездеседі: Авраам Маслоу (қазіргі уақытта Маслоудың адам қажеттіліктерінің пирамидасы деп аталатын нәрсені жасаушы). Оның кітабында Шығармашылық тұлға, Маслоу адамның психикасы зерттелетін үш ғылым немесе үлкен оқшауланған категориялар туралы айтады. Солардың бірі ғылымның позитивистік парадигмасынан басталатын бихевиористік және объективистік ағым және бұл психикалық себептерді ескермей, объективті мінез-құлық құбылыстарымен айналысады.
Екіншіден, ол «Фрейдтік психология» деп атайды, бұл адамның мінез-құлқын және, әсіресе, психопатологияны түсіндірудегі подсознаниенің рөлін атап көрсетеді.
Соңында Маслоу өзі белгілейтін ағым туралы айтады: Гуманистік психология. Бұл үшінші ағымның ерекшелігі бар. Гуманистік психология алдыңғы екі көзқарасты жоққа шығармайды, керісінше оларды басқа ғылым философиясынан бастап қабылдайды. Адамды зерттеуге және оған араласуға болатын бірқатар әдістерден басқа, ол нәрселерді түсіну жолында болудың себебі бар, а сингулярлық философия. Нақтырақ айтсақ, бұл мектеп екі философиялық ағымға негізделген: феноменология және экзистенциализм.
Феноменология? Экзистенциализм? Ол не?
Бірнеше жолда олар туралы көп жазылған екі ұғымды сипаттау оңай емес. Біріншіден, бәрін сәл жеңілдетіп, тұжырымдамасы феноменология идеясын түсіндіру арқылы жақындауға болады құбылысШындығында, неміс философы Мартин Хайдеггер ретінде анықтайды «бірдеңе өзінен-өзі көрінетін патент бола алатын нәрсе». Демек, феноменология үшін біз нақты деп қабылдайтын нәрсе — бұл түпкілікті шындық.
Феноменология
Феноменология біз ешқашан «шындықтың өзін» тікелей сезіне алмайтындығымызды көрсетеді (өйткені біздің сезім органдарымыз бұл ақпараттың сүзгісі ретінде әрекет етеді), ал керісінше біз білетін субъективті аспектілерге қатысты. Яғни, ол жүгінеді интеллектуалды және эмоционалды тәжірибе заңды білім көзі ретінде гуманистік психологияны да қамтитын талап.
Экзистенциализм
Өз жағынан, экзистенциализм — бұл адам болмысының өзі туралы рефлексия ұсынатын философиялық ағым. Оның екі постулаты гуманистік психологияға ең көп әсер ететіндер:
- Адамның тіршілігі шағылысадысана. Санадан болмыстың мәнін іздеудің өмірлік азабы туындайды.
- Адамның тіршілігі өзінің табиғаты бойынша өзгеріп, серпінді болып келеді, яғни дамиды. Шешім қабылдауда нақтыланған болмыстың дамуы арқылы оның мәніне қол жеткізіледі, ол оған байланысты шынайы немесе дұрыс емес болуы мүмкін үйлесімділік адамның өмірлік жобасымен.
Сайып келгенде, феноменология да, экзистенциализм де сана мен адамның барлық уақытта не істеу керектігін шеше алу қабілетіне баса назар аударады, сайып келгенде оның биологиясы немесе қоршаған ортасы емес, оның қасақаналығы қозғалады, сондықтан табиғатсыздық және экологизм. Гуманистік психология бұл мұраны жинап, оны шешімдер қабылдауға, өмірлік дәйекті жоба құру қабілеттілігін, адамның санасы мен осы тәжірибедегі рефлексияны зерттеуге және араласуға, ішінара субъективті болып табылады.
Сонымен қатар, психологтардың қазіргі ағымы сияқты идеяларды сіңіреді экзистенциалды іздеу, оның сөзі әдетте «әлеуеттер«адам туралы, яғни оның даму кезеңдері оны өзі ұмтылған күйден бөліп тұрады. Бұл дамудың табиғаты биологиялық емес, керісінше әсер етпейтін: бұл прогрессия субъективті күйлер онда адам үнемі оған не болып жатқанын, бастан өткергенінің мағынасын және өз жағдайын жақсарту үшін не істей алатындығын үнемі сұрайды.
«Сіз бастан кешіп отырған нәрсе» мүлде жеке және басқалардың көзіне көрінбейтін нәрсе екенін ескере отырып, Гуманистік тұрғыдан алғанда, бұл экзистенциалдық ізденіс оны бастан өткеретін субъектінің міндеті және психолог процестің жеңілдетушісі ретінде екінші рольге ие екендігі түсінікті. Күрделі, дұрыс па? Бұл гуманистік психология алдында тұрған мағынаны іздейтін жануар.
қорытындылау
Гуманистік психология сипаттамаларын алады экзистенциализм және феноменология және адамды үнемі дамып отыратын және оның психикалық көріністері мен субъективті күйлері өзі туралы білімнің сенімді қайнар көзі болып табылатын саналы, қасақана болмыс ретінде түсінетін адамды зерттеуді ұсынады. Сонымен қатар, ол объективті мінез-құлық субъективті психикалық процестерден туындайтынын, оның бихевиоризмнен түбегейлі ерекшеленетін аспектісі екенін түсінеді.
Осы тенденцияны ұстанған психолог, ойды зерттеу тек материя мен эксперименттен басталуы керек дегенді жоққа шығарады, өйткені бұл редукционизмнің қолайсыз дозасын болжайды. Керісінше, ол адамзат тәжірибесінің өзгергіштігін және біз өмір сүретін әлеуметтік контексттің маңыздылығын баса айтатыны сөзсіз. Психологияны белгілі болған нәрсеге жақындату арқылы әлеуметтік ғылымдар, біз мұны айта аламыз Гуманистік психология арасындағы байланысты мойындайды философия, моральдық теория, ғылым мен техника, және ғылымның бейтараптық көзқарасын жоққа шығарады кез-келген идеологиялық немесе саяси позициядан алыс.
Манифест
Гуманистік психологияны 20 ғасырда туындаған менталитет өзгерісінің сөзсіз жемісі немесе дәлірек айтсақ, өзіндік постмодернистік психология. Ол постмодернистік философиямен а-ны теріске шығарумен бөліседі гегемониялық дискурс (қазіргі ғылымға тән материалистік көзқарас), бұл шындықтың барлығын, немесе, ең болмағанда, сарапшыларды даярлауға тұрарлық салаларды түсіндіруге тырысады.
Гуманистік психологтар тамыз Конттың позитивизмінен мұраға қалған ғылым, шындықты сипаттау пайдалы, бірақ оны түсіндіруге болмайды. Адам, ғылыми құралдармен болатын нәрсеге керісінше, шындықтың мағынасын бере отырып, шындықты бастан кешіреді, ойдан шығармалар мен баяндау тәсілдерін жасайды, сол фактілерді бірқатар нанымдар мен идеялар бойынша реттейді, олардың көпшілігі ауызша жеткізуге қиын және өлшеу мүмкін емес. Сондықтан, адамның ойлауы мен тәжірибесін зерттеуге ниеттенген пән өзінің әдістемесін және мазмұнын осы «маңызды» өлшемге бейімдеуі керек болады. адам туралы. Қысқаша айтқанда, ол бізді сипаттайтын экзистенциалды іздеу туралы мазмұнды зерттеп, үлес қосуы керек.
Гуманистік модельдің әртүрлі шектеулері
Гуманистік психологияның осы «манифестінен» оның шектеулері де туады.
Бұл психологтар көптеген басқа ғалымдар ерте бас тартатын қиындықтарға тап болады: бір жағынан, адам психологиясының өлшенетін аспектілері туралы білімді субъективті құбылыстармен үйлестіру қажеттілігі, ал екінші жағынан, мықты теориялық корпус құрудың қиын миссиясы. оны түсіндірудің әмбебаптығы туралы талап. Соңғысы маңызды, өйткені біздің субъективті тәжірибеміз біз өмір сүретін мәдениетпен, сонымен қатар бізді ерекше ететін көптеген айнымалылармен байланысты. Мүмкін сондықтан болар, бүгінде бұл туралы айту мүмкін емес нақты модельдер гуманистік психология қолдайтын адам ойының қызмет етуі.
Осы ағымның әр авторы өзінің сараланған мазмұнын өз ойларының идиосинкразиясына және олар айналысатын салаға сәйкес ұсынады және шын мәнінде қай психологтар гуманистік психологияны толық қабылдайтынын және олардың ішінара оған әсер ететінін білу қиын. Идеялары Авраам Маслоу және басқа психологтардың әдебиетінде қайталанатын авторлар болғанымен Карл Роджерс, басқа авторлардың ұсыныстары анағұрлым «оқшауланған» немесе басқа аймақтарға экстраполяциялану үшін ерекше болып табылады.
Сіздің өміріңізді қиындату өнері
Қысқаша айтқанда, егер ғылым сұраққа жауап берумен айналысса «қалай?», гуманистік психологияның алдында тұрған экзистенциалды ізденіс көптеген күрделі сұрақтардан тұрады: «неге?». Ештеңеден бас тартпау, белгілі бір аспектілерде, сіздің өміріңізді қиындатады; Бұл мағынаны іздеу шын мәнінде қайтарымсыз саяхат болуы мүмкін, бірақ экзистенциалды күмәннің бос жерлерін мәңгі кезіп кету перспективасы бізді ойландырмайтын сияқты.
Шын мәнінде, біз кейде оның елестететін бағыттары бойынша жүреміз, дегенмен бұл бізге экономикалық және рационалды тұрғыдан пайда әкелуден гөрі көбірек проблемалар әкелуі мүмкін, бірақ Агриппа трилеммасы сұрақтар мен жауаптардың алға жылжуы кезінде бізді мұқият қадағалап отырады. Сондықтан, оның мазмұны ғылыми тұрғыдан қаншалықты даулы болса да (және кейбір жағдайларда әрқайсысының өз өлшемдеріне сәйкес), Өмірді қиындату қажеттілігін, олар оқуға және қызмет етуге ниеттенген адамдар сияқты қарастырған психологтардың бар екендігі жақсы.
Гуманистік психологиядағы адамдарға бұл мақұлдау жетіспеуі мүмкін когнитивті мінез-құлық психологиясы немесе неврология. Бірақ, әрине, оларды тиімді жағдайдан бастады деп айыптауға болмайды.
Библиографиялық сілтемелер:
- Бури, Г. (2003). Авраам Маслоудың жеке тұлға туралы теориялары. Аудармасы: Рафаэль Готье.
- Camino Roca, J. L. (2013). Гуманистік психологияның бастаулары: Психотерапия мен білім берудегі трансакциялық талдау. Мадрид: ОКҚ.
- Хайдеггер, М. (1926). Болу және уақыт. [ARCIS университетінің философия мектебінің нұсқасы]. Http: //espanol.free-ebooks.net/ebook/Ser-y-el-Tiem … сайтынан алынды
- Маслоу, Х. (1982). Шығармашылық тұлға. Барселона: Кайрош.
- Rosal Cortés, R. (1986). Жеке өсу (немесе өзін-өзі жүзеге асыру): гуманистік психотерапия мақсаты. Anuario de psicología / UB Journal of psychology. Жоқ: 34.
Об Обществе гуманистической психологии
История и архивы
На его странице истории и архивов, Div. 32 поддерживает ресурсы, связанные с историей гуманистической психологии.
Об Обществе
Общество представляет созвездие «гуманистических психологий», которое включает более ранние масловианские и роджерианские, трансперсональные и экзистенциальные ориентации, а также недавно развивающиеся перспективы феноменологических, герменевтических, конструктивистских, феминистских и постмодернистских (социальные конструкционистские) психологии.
Мы стремимся внести свой вклад в теорию, философию и исследовательские методологии в психологии; эпистемологическому и культурному разнообразию; к психотерапии и образованию, а также к организациям и управлению; и к социальной ответственности и изменениям. Стремясь сохранить верность всему спектру и богатству человеческого опыта, психологи-гуманисты оказали влияние на внедрение и узаконивание методологий качественных исследований, а также на изучение творчества, сознания и культуры в психологии. Мы стремимся разработать систематические и строгие методы изучения человека и исцелить фрагментарный характер современной психологии с помощью все более всеобъемлющего и комплексного подхода.Наше движение началось как альтернатива ограничениям и различиям между экспериментализмом/бихевиоризмом и психоанализом. Психологи-основатели-гуманисты объединили сильные стороны и преодолели ограничения этих традиций, используя интерсубъективные методы для разработки ориентированной на рост/процесс концептуализации целостной личности, которая была неадекватно доступна в полевых условиях. Он опирался на экзистенциально-феноменологическую философию, восточную мудрость, теорию систем, гештальт-психологию, теорию организма, радикальный эмпиризм Джеймса, постфрейдовскую психодинамическую психологию, а также классическую и современную литературу и искусство, чтобы разработать преимущественно феноменологический подход к науке о человеке. -в становлении. После своего утверждения в качестве Третьей силы в психологии США в середине двадцатого века гуманистическая психология получила дальнейшее развитие за счет разработки своих принципов экзистенциальными, трансперсональными и конструктивистскими движениями в психологии. Сегодня гуманистическая психология подверглась дальнейшему совершенствованию на основе интеграции этих онтологий в сочетании с диалогом с параллельными конструкциями в традиционной психологии.
В науке и профессии психологии мы придаем особое значение индивидуальным качествам оптимального благополучия и использованию творческого потенциала на благо других, а также отношениям, которые способствуют этим качествам как результатам здорового развития. Мы стремимся понять и оценить людей целостно, феноменологически и системно; как постоянно развивающийся; и как уникально расположенные в их пересекающихся социокультурных и эколого-психо-духовных контекстах. Мы предполагаем, что оптимально функционирующие люди сознательно осведомлены, ответственно свободны делать выбор в соответствии со своими ценностями, взаимозависимы, целеустремленны, имеют смысл и творчески относятся к своему опыту.
Гуманистические подходы к терапии подразумевают отношения сотрудничества между терапевтом и клиентом, которые предназначены для содействия трансформационным изменениям (в отличие от снижения напряженности), преодолевая защиту клиентов и помогая им формировать новое мировоззрение и модели поведения, которые достоверно выражают их основные ценности. Сегодня спектр гуманистических терапий расширился и теперь включает не только личностно-ориентированный, экзистенциальный и гештальт-подходы, но также конструктивистский и нарративный, эмоционально-ориентированный, смыслообразующий, ориентированный на фокусировку, системный и трансперсональный подходы. Кроме того, гуманистическая терапия повлияла на другие системы терапии (например, реляционный психоанализ, прикладной поведенческий анализ, когнитивно-поведенческую терапию третьей волны, мотивационное интервьюирование, нарративную терапию и т. д.) в своем подходе к концептуализации случая и вкладе механизмов и принципов. методов изменения и опыта.
Гуманистический подход к исследованию основывается на экзистенциально-феноменологической философии как на основе описательных качественных методов, которые дополняют количественные методы, ценимые естественнонаучной моделью психологии, чтобы расширить основу психологии как гуманитарной науки, верной своему предмету. . Психологи-гуманисты разделяют озабоченность тем, что отстраненная, нерефлексивно-редукционистская позиция психологии естественных наук, которая намеренно исключает индивидуальную и реляционную субъективность, поддается ненадежной научной этике, которая служит для контроля и завоевания — вместо того, чтобы понимать и сотрудничать с природой.
Наш давний интерес — благополучие всех людей и важность жизни с целью и смыслом. Постоянно расширяя наше представление о себе, мы приглашаем к участию членов АПА, сотрудников, студентов и международных организаций, которые готовы принять вызов расширения и углубления границ психологии в 21 веке.
Новости и события Общества гуманистической психологии
16-я ежегодная конференция ищет предложения
Подать предложения до 6 ноября 2022 г.
Гуманистическая психология: попадание в заметки, или разновидности аутентичного опыта
Эд Менделовиц, доктор философии, посвящает эту статью Стиву Гудману (1948–1984) и Джону Прайну (1946–2020), а также памяти Джорджии Мэй (1926–2021). ).
Отчет Международной рабочей группы по общеличностным подходам
Члены этой рабочей группы под названием «Международные общеличностные подходы» вошли в состав основной группы терапевтов и исследователей из Соединенных Штатов и других стран. Текущие проекты этой рабочей группы включают художественные и письменные материалы, участие в совместных проектах, таких как еженедельные круглые столы и обучающие вебинары для распространения ресурсов для повышения устойчивости и творчества перед лицом травмы.
Гуманистическая психология после пандемии
Использование гуманистических принципов и практик для совместного продвижения вперед.
Как формулировка гуманистического мультикультурного случая основывается на осознанной социокультурной настройке
В новой статье двух психологов-гуманистов, Эндрю Дж. Фелдера (Калифорнийский университет в Лос-Анджелесе) и Брента Д. Роббинса (Университет Пойнт-Парк), исследуется, как центрированные на присутствии и контекстно-зависимые акценты личностно-центрированной и экзистенциальной феноменологии уходят корнями в осознанная и медитативная настройка на социально-культурных клиентов. Статья «Подход к осознанной мультикультурной формулировке случая: Роджерс, Ялом и экзистенциальная феноменология» была недавно опубликована в журнале Person-Centered and Experiential Psychotherapies 9.0045 (апрель 2020 г.).
От президента: Может ли гуманистическая психология исцелить мир?
Гуманистическая психология может исцелить мир, если она избегает поляризации и принимает сложность, тайну, двусмысленность и трепет.
Когда COVID-19 встречает пандемическую надежду: экзистенциальная забота о невозможном
Тодд Дюбоз, доктор философии, обсуждает экзистенциальные вопросы, связанные с пандемической ситуацией с COVID-19: «…Надежда была и остается сильнее, чем то, что есть у вируса и может взять у нас. Надежда может быть такой же пандемией, как вирус.